Ανήκει η Ρωσία στην Ευρώπη;


του Μανόλη Μπουχαλάκη

Το ερώτημα αυτό μπορεί να απαντηθεί με μια σχετική ευκολία. 

Φυσικά και ανήκει στην Ευρώπη η Ρωσία και εκεί είναι ο φυσικός της "χώρος", κι ας εκτείνονται τα σύνορα της μέχρι τον Ειρηνικό ωκεανό.

Η Ρωσία, αν και ενσωματώνει δεκάδες εθνότητες, δεν είναι ασιατικό κράτος. Δεν είχε ποτέ τους εμφύλιους της Κίνας ή τις αντιθέσεις της Ινδίας. Έκανε μια μεγάλη προσπάθεια να εξευρωπαϊστεί από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου. Σε αυτήν άνθισαν οι τέχνες και η λογοτεχνία με δεκάδες λαμπρά παραδείγματα: Τολστόϊ, Ντοστογιέφσκι, Πούσκιν, Τσέχωφ, Πάστερνακ, κλπ. 

Διέπρεψε στη μουσική με τα έργα των Τσαϊκοφσκι, Ραχμάνινοφ, Στραβίνσκι, Σοστακόβιτς, κλπ. Από αγροτική οικονομία έγινε βιομηχανική τον 20ο αιώνα και κατάφερε να ανακόψει τη ναζιστική λαίλαπα με υψηλότατο τίμημα σε ανθρώπινες ζωές. 

Οι ιστορικοί θα υπενθυμίσουν, βέβαια, και την άλλη πλευρά του νομίσματος. Οτι δηλαδή η Ρωσία ήταν σχεδόν πάντα αδύνατο να κυβερνηθεί εκτός και αν διοικείτο από δικτάτορες ή αιμοδιψείς ηγέτες τύπου Ιβάν του Τρομερού. 

Είναι γνωστό πως σε χώρες με τεράστια έκταση ο νόμος δεν φτάνει παντού. Τοπικοί άρχοντες νέμονται την εξουσία και ακόμη και σήμερα υπάρχουν φύλαρχοι και άτυποι φεουδάρχες σε πολλά μέρη του κόσμου. Όπως επίσης είναι ιστορικά αποδεδειγμένο πως οι φατρίες και οι φυλές ενίοτε σφάζονται μεταξύ τους για πολλούς και διάφορους λόγους. 

Υπό αυτό το πρίσμα και δεδομένου του ότι δεν μιλάμε για μια χώρα τύπου Δανίας ή Σουηδίας, είναι αδύνατον να εφαρμοστεί η τεχνολογική πρόοδος ή ακόμη και άπασες οι αρχές της δημοκρατίας σε μια τεράστια έκταση όπως αυτή της Ρωσίας ή και της Κίνας. 

Όσον αφορά την Ινδία, τη θεωρούμενη και μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου, το σύστημα των καστών υπάρχει ακόμη και απόλυτη ισονομία και ίσα δικαιώματα δεν υπάρχουν. Συν τοις άλλοις, η Ινδία ταλανίζεται από σημαντικές διενέξεις μεταξύ Ινδουϊστών και Σιχ που συχνά οδηγούν σε αιματηρές συγκρούσεις. 

Άν μπορούμε να περιγράψουμε το πρόβλημα που έχει η Ρωσία, είναι ακριβώς το ότι στο παρελθόν επέδειξε υπερβάλλοντα ζήλο στην προσπάθεια της να καταστήσει το λαό της ομοιογενή κατά κάποιο τρόπο. Εθνοτικές ομάδες δέχτηκαν διωγμό και αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν το σοβιετικό πρότυπο για να μην εξαφανιστούν. Ας μην ξεχνάμε το πογκρόμ κατά πολλών εθνοτήτων, μεταξύ αυτών και των Ελλήνων, όταν οι Μπολσεβίκοι πήραν την εξουσία και αφαίρεσαν όλες τις περιουσίες και τα δικαιώματα των συμπατριωτών μας που υπήρχαν από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης. 

Σήμερα, παρόλο που η Ρωσία θεωρείται δημοκρατία, ωστόσο διεθνείς παρατηρητές αξιολογούν αρνητικά τον τρόπο που αυτή κυβερνάται και σημειώνουν πως μια ομάδα ολιγαρχών ελέγχει τη χώρα σε συνεργασία με το Ρώσο πρόεδρο. Μάλιστα δε, είναι συνηθισμένο φαινόμενο η εξόντωση όλων των πολιτικών αντιπάλων κάτι που είναι απλώς αδιανόητο σε μια δημοκρατική χώρα. 

Σε αυτό το σημείο το μόνο που μπορεί κανείς καλόπιστα να πει είναι πως η απόφαση για το ποιος θα κυβερνά τους Ρώσους ανήκει στον ίδιο το ρωσικό λαό. Όμως, για να είναι ευχερής και δίκαιη η απόφαση του λαού, οι ηγέτες της χώρας πρέπει οπωσδήποτε να διεξάγουν αδιάβλητες εκλογές και να επιτρέψουν να ακούγονται όλες οι φωνές. 

Εφόσον αυτό συμβεί και διασφαλιστεί η διαφάνεια και ο πλουραλισμός, ας σκεφτούν οι Ρώσοι τι θέλουν και πόσο μπορούν να προσεγγίσουν την Ευρώπη. Αλλά και η Ευρώπη να πάψει να επιβάλλει τον τρόπο ζωής που αυτή θεωρεί ιδανικό σε άλλους λαούς με άλλο background και νοοτροπία. 

Δεν είναι καθόλου αδύνατο να δούμε στο μέλλον μια Ρωσία πιο δημοκρατική η οποία όμως να διατηρεί την ταυτότητα της χωρίς να μιμείται τις πρακτικές των άλλων εθνών. 

Αρκεί να πάψει κάθε προσπάθεια φίμωσης της αντιπολίτευσης ώστε να ακουστούν οι φωνές όλων των πολιτικών και των πολιτών.

Σχόλια