του Μανόλη Μπουχαλάκη
Στο μεγάλο έργο του Ουϊνστον Τσώρτσιλ "Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος", ο αναγνώστης μπορεί να βρει πολύ χρήσιμες πληροφορίες για τα αίτια του φοβερότερου πολέμου που έχει γνωρίσει η Γη ως τώρα.
Μέσα στα σχόλια του πρώην πρωθυπουργού της Μ.Βρετανίας διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι οι "Μεγάλες Δυνάμεις" (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) απέφευγαν όπως ο διάβολος το λιβάνι να συγκρουστούν με τη Γερμανία του Χίτλερ παρόλο που έβλεπαν πως η χώρα αυτή γινόταν ένας πολεμικός κολοσσός ειδικά μετά το 1936.
Με άλλα λόγια, η κάθε μια από τις ισχυρές χώρες που θα μπορούσαν να σταματήσουν το τρίτο Ράϊχ πριν αυτό γιγαντωθεί, δείλιασαν. Η Αγγλία με τους φιλειρηνικούς της πρωθυπουργούς άφησε σιγά-σιγά τη Γερμανία να επανεξοπλιστεί νομίζοντας πως θα έβαζε η ίδια όρια στον εαυτό της, η Γαλλία είχε επαναπαυθεί στα οχυρωματικά της έργα και η Ρωσία θεωρούσε λίγο ως πολύ βέβαιο πως ο Χίτλερ δεν θα έκανε καμιά κίνηση εναντίον της. Οι δε ΗΠΑ βίωναν τον γνωστό τους απομονωτισμό και αρκούνταν στο να χορηγούν δάνεια στη....Γερμανία.
Όταν το Σεπτέμβρη του 1939 ξεσπούσε ο τρομερός πόλεμος, όλοι "ξύπνησαν" ξαφνικά. Μόνο που τότε ήταν πολύ αργά και για δύο χρόνια η Γερμανία θα σάρωνε την Ευρώπη φτάνοντας σχεδόν έξω από τα προάστια της Μόσχας. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Εξήντα και πλέον εκατομμύρια άνθρωποι, οι περισσότεροι άμαχοι, πέθαναν εξαιτίας του φοβικού συνδρόμου και της απάθειας των χωρών που θα μπορούσαν να σταματήσουν το μακελάρη Αυστριακό δεκανέα.
Η μικρή αυτή ιστορική αναδρομή γίνεται για να δούμε αν σήμερα, όπως οι ΗΠΑ και κάποιοι στην Ευρώπη λένε, υπάρχει κάτι αντίστοιχο που κάνει η Ρωσία στον πρώην "Σοβιετικό" χώρο. Άν δηλαδή ο Πούτιν ως άλλος Χίτλερ αρχίζει να "καταπίνει" χώρες κοντά στη Ρωσία για να δημιουργήσει το δικό του Lebensraum και (ίσως) μετά να εξαπολύσει επίθεση στη Δύση.
Μια πολύ ψυχρή ματιά στα γεγονότα δείχνει ότι δεν υπάρχει κανένας παραλληλισμός με τη Γερμανία του Χίτλερ. Η Ρωσία του Πούτιν είναι μια πολύ ισχυρή στρατιωτικά χώρα με πυρηνικά ικανά να καταστρέψουν ΗΠΑ και Ευρώπη ταυτόχρονα. Ωστόσο, και εδώ είναι το σημαντικό, οι ως τώρα πολεμικές της επιχειρήσεις δεν έχουν "καταπιεί" κράτη όπως η Γερμανία έκανε με την Αυστρία και την Τσεχοσλοβακία Η Πολωνία δεν διαμελίστηκε και δεν έχει ως τώρα υπάρξει συγκέντρωση 3-4 εκατομμυρίων Ρώσων στρατιωτών στα σύνορα με τις Βαλτικές χώρες. Δεν υπάρχει μαζική παραγωγή χιλιάδων τανκς και πυροβολικού από τα εργοστάσια της Ρωσίας. Οι όποιες επιχειρήσεις έγιναν στη Γεωργία και την Κριμαία ήταν περιορισμένης ισχύος και δεν διαμέλισαν ούτε εξαφάνισαν τη Γεωργία και την Ουκρανία αντίστοιχα.
Στην παρούσα αντιπαράθεση με την Ουκρανία τώρα, τα στοιχεία δεν δείχνουν μια δραματική συγκέντρωση δυνάμεων που προτίθεται να σβήσει τη χώρα αυτή από το χάρτη.
Ωστόσο, η Δύση έχει πάθει μια ανεξήγητη υστερία για τα εκεί τεκταινόμενα. Ο πρόεδρος Μπάϊντεν δήλωσε ευθαρσώς ότι η Ρωσία θα πληρώσει τίμημα και ότι περιμένει εισβολή στην Ουκρανία από τους Ρώσους.
Η Ουκρανία τώρα φέρεται απολύτως διχασμένη. Σπαράσσεται μεταξύ των φιλορωσικών στοιχείων και των φιλοδυτικών.
Η Ρωσία θεωρεί αφενός ότι πολιτισμικά οι Ουκρανοί είναι Ρώσοι και αφετέρου ότι πρέπει η φωνή των ρωσόφωνων που διαμένουν εκεί να ακουστεί χωρίς κάποιοι άλλοι να παίρνουν αποφάσεις για αυτούς.
Η ίδια η Ρωσία ως χώρα έχει 120 εθνότητες και στην επικράτεια της ομιλούνται 100 γλώσσες. Ιστορικά όμως έχουν υπάρξει περιστατικά καταπίεσης κάποιων λαών (Κιρκάσιοι, Τάταροι, κλπ) και με βάση την ολοκληρωτική πολιτική που άσκησαν οι Τσάροι και οι Κομμουνιστές ηγέτες στη Βαλτική, τη Φινλανδία και αλλού, το αντιρωσικό αίσθημα παραμένει υψηλό.
Το πρόβλημα λοιπόν με τις φυλετικές ανισότητες υπάρχει παντού, φυσικά και στην αχανή επικράτεια της Ρωσίας η οποία κατά καιρούς δεχόταν εισβολές από πολλά Ασιατικά φύλα.
Το ίδιο πρόβλημα τώρα καλείται η Ρωσία να αντιμετωπίσει στην Ουκρανία που ουσιαστικά τη βλέπει να "γλιστράει" μέσα από τα χέρια της, επιθυμώντας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στη Δύση. Και αν στα ανατολικά της σύνορα η Ρωσία έχει καταφέρει μέσα από απολυταρχικά καθεστώτα να φυλάει τα νώτα της, ο διακαής πόθος της ιστορικά παραμένει η "έξοδος" στα θερμά νερά της Μεσογείου και ο προσανατολισμός της προς τις εμπορικές οδούς της Δύσης.
Η Ρωσία θεωρεί ότι δικαιούται να έχει επιρροή σε ένα χώρο που κατείχε κατά τη διάρκεια του Κομμουνισμού. Ενδεχομένως θεωρεί ότι οι συμφωνίες Ρούζβελτ, Τσώρτσιλ και Στάλιν στη Γιάλτα ισχύουν ακόμη, έστω και ανεπίσημα πια. Θέλει την παλινόρθωση της ισχύος που είχε όταν τα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης έφταναν από την Αλβανία μέχρι την Κίνα.
Η Αμερική το έχει αντιληφθεί αυτό και ζητεί να βάλει φρένο σε αυτή την προσπάθεια.
Όμως, και εδώ όπως είπαμε είναι η ειδοποιός διαφορά, ο μετασχηματισμός της Ρωσίας δεν γίνεται με επεκτατικούς πολέμους. Δεν έχουμε εισβολή στην Πολωνία, ούτε βομβαρδισμούς των Σκανδιναβικών χωρών. Η Ρωσία κατά τα φαινόμενα υιοθετεί ένα μίγμα ήπιας και σκληρής ισχύος αλλά φροντίζει να μην κατισχύει η σκληρή ισχύς των όπλων.
Αυτό το ξέρει επίσης η Αμερική η οποία εξάλλου στο παρελθόν παρενέβη σε δεκάδες χώρες για να στηρίξει πραξικοπήματα που θα εξαφάνιζαν την "κομμουνιστική απειλή". Για αυτό μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης έδωσε σημασία και η ίδια στην ήπια ισχύ και στις μπίζνες, παρόλο που η ίδια ενεπλάκη στον πόλεμο του Ιράκ και στο Αφγανιστάν.
Η Ευρώπη όμως δεν είναι ούτε Ιράκ ούτε Αφγανιστάν. Είναι μια ανεπτυγμένη, πυκνοκατοικημένη ήπειρος που παρ'όλες τις διαφορές της, θέλει τα προβλήματα να λύνονται με διάλογο. Η ΕΕ ιδιαίτερα, είναι προσηλωμένη στην ειρήνη και στη συνεργασία, ανεξάρτητα του ότι μερικές φορές αυτό της βγαίνει σε κακό.
Η Ευρώπη επίσης επί χιλιετίες βίωσε πολέμους και σφαγές και ήταν το κύριο θέατρο επιχειρήσεων δυο παγκόσμιων πολέμων που συνδυαστικά άφησαν πίσω τους 110 εκατομμύρια νεκρούς.
Μόνο ο ειλικρινής διάλογος μπορεί να αποτρέψει περιπέτειες και να συνεχιστεί η περίοδος της ειρήνης που άρχισε το 1945.
Είναι ανιστόρητο και τελείως παράλογο να μην επιλυθεί το Ουκρανικό ζήτημα με εκατέρωθεν υποχωρήσεις. Η μεν Ρωσία οφείλει να κατέβει κάποια σκαλιά όσον αφορά την επιρροή που θέλει να ασκεί στην ανατολική Ευρώπη, η δε Δύση να πάψει να βλέπει τη Ρωσία σαν αντίγραφο της Γερμανίας του Χίτλερ που πρέπει πάση θυσία να περιοριστεί και ει δυνατόν να εκμηδενιστεί.
Οι ΗΠΑ από την άλλη πρέπει επιτέλους να πάψουν να έχουν ψύχωση με τη χώρα αυτή. Δεν ζούμε στην εποχή του Μακάρθυ και του Έντγκαρ Χούβερ. Ναι μεν χρειάζεται απάντηση σε τυχόν προσπάθεια διείσδυσης άλλων ανταγωνιστών (Κίνα, Ρωσία) σε περιοχές όπου η οικονομική πρωτοκαθεδρία γίνεται αντικείμενο διαμάχης, αλλά το βέβαιο είναι ότι οι εξοπλισμοί και οι στρατηγικές περικυκλώσεις δεν οδηγούν πουθενά.
Τέλος, η μικρή μας Ελλάδα μπορεί, έναντι πολύ σοβαρών ανταλλαγμάτων, να δώσει στρατιωτικές διευκολύνσεις στις ΗΠΑ στα πλαίσια του ΝΑΤΟ αλλά ως εκεί. Δεν είμαστε εχθροί με τη Ρωσία μα ούτε και με την Ουκρανία. Είμαστε και πρέπει να παραμείνουμε ουδέτεροι στο επικίνδυνο παιχνίδι που παίζεται στην Ανατολική Ευρώπη και επιβάλλεται να ζητούμε να μην ανάψει το φυτίλι που θα τινάξει την Ευρώπη, ίσως και τον κόσμο, στον αέρα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου