Η μεγάλη σκακιέρα

 

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Στα μεγάλα γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο σε διάφορες στιγμές της Ιστορίας, υπάρχουν σχεδόν πάντα πολλοί "παίκτες". Άλλοι παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο, άλλοι απλώς του κομπάρσου.

Τον καιρό των αυτοκρατοριών, όταν δεν υπήρχαν κράτη, το παιχνίδι γινόταν μεταξύ τους. Αυτές αποφάσιζαν πότε και πως θα μοιράζονται γαίες και θάλασσες και αυτές πάλι έρχονταν σε πόλεμο μεταξύ τους όταν δεν τα έβρισκαν στη μοιρασιά.

Αυτά που συμβαίνουν στη Μεσόγειο σήμερα, είναι πάλι τμήμα μιας παγκόσμιας γεωπολιτικής σκακιέρας που περιλαμβάνει ισχυρούς παίκτες και πολλά "πιόνια". 

Στην προκειμένη περίπτωση, έχουν δημιουργηθεί δυο μεγάλα "μπλοκ". Το ένα είναι οι ΗΠΑ και οι Δυτικές χώρες, το Ισραήλ και σημαντικό τμήμα του Ισλαμικού κόσμου (από τις σπάνιες φορές στην Ιστορία που συμβαίνει αυτό) και από την άλλη έχουμε την "Χριστιανική" Ρωσία που έχει δημιουργήσει ένα δικό της "τιμ" αποτελούμενο από την Τουρκία, το Ιράν, το Πακιστάν, το Κατάρ και το Αζερμπαϊτζάν.

Τα δυο μεγάλα αυτά "μπλοκ" ανταγωνίζονται για το ποιός θα έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στην περιοχή. Πλέον, ενώ παλιά η "φλεγόμενη" περιοχή ήταν η Μέση Ανατολή, το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί στην Ανατολική Μεσόγειο όπου συμμαχίες δημιουργούνται ή διαλύονται.

Οι αλλαγές θα μπορούσαν να θεωρηθούν και κοσμογονικές. 

Η Τουρκία που φιλοδοξούσε ανέκαθεν να παίξει τον ηγέτη του Σουνιτικού Ισλάμ, πιέζει δια της ισχύος των όπλων να πάρει μεγάλο κομμάτι της ανατολικής Μεσογείου δια του παράδοξου και αναθεωρητικού δόγματος της "Γαλάζιας Πατρίδας". Είναι φανερό ότι το δόγμα αυτό εμπεριέχει τον πόλεμο ως μέσο επίτευξης του στόχου του που είναι η "έξοδος" της Τουρκίας προς τη Μεσόγειο και το Αιγαίο.

Στο δρόμο της Τουρκίας όμως έχουν συσσωρευτεί πολλοί αντίπαλοι που αφενός δεν θέλουν ηγεμονικό ρόλο για την Άγκυρα και αφετέρου δεν θεωρούν πως της ανήκει η μισή Μεσόγειος. 

Έτσι, βλέπουμε καταπληκτικές συμμαχίες να λαμβάνουν χώρα. Οι άλλοτε ορκισμένοι εχθροί του Ισραήλ, οι Αιγύπτιοι, πλέον και εδώ και αρκετό καιρό έχουν όχι μόνο προβεί σε εκεχειρία αλλά σε στενή συνεργασία. Πρόσφατα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απεκατέστησαν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ σε αντάλλαγμα, υποτίθεται, τη μη προσάρτηση εκ μέρους του Ισραήλ Παλαιστινιακών εδαφών.

Μαζί με τους Ισραηλινούς και μέρος του Αραβικού κόσμου, στο μεγάλο παιχνίδι της περιοχής έχει μπει και η Γαλλία που αναζητά κοιτάσματα υδρογονανθράκων και φυσικού αερίου και η οποία παράλληλα αποζητεί την πρωτοκαθεδρία στην ΕΕ, βλέποντας την αμφίσημη στάση της Γερμανίας και την γενική ατολμία των άλλων Ευρωπαϊκών κρατών να παράξουν πολιτική εξωτερική.

Η Τουρκία, βλέποντας την προσπάθεια "περικύκλωσης" της, κινείται με οργή προσπαθώντας να εγκαθιδρύσει προτεκτοράτο στη Λιβύη για να "κόψει" μεγάλο μέρος των πιθανών ΑΟΖ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου στην περίπτωση επιδιαιτησίας. 

Για να δημιουργήσει άρον-άρον συμμαχίες και να νιώσει ασφαλέστερη, κάνει ασκήσεις με το Αζερμπαϊτζάν υποτίθεται για να ενισχύσει τους Αζέρους ενάντια στην Αρμενία, ενώ δέχεται και τα...συντροφικά χαιρετίσματα του Πακιστάν, το οποίο αντί να κοιτάξει τη δύσκολη μοίρα του με την Ινδία, προσπαθεί να έχει...λόγο σε μια περιοχή που είναι έτη φωτός μακριά από τα εδάφη του.

Μέσα σε όλα αυτά, η Ρωσία υλοποιεί τα δικά της σχέδια μόνιμης παρουσίας της στη Συρία και τη Λιβύη για να έχει λόγο στα πολυπόθητα "θερμά νερά" που ανέκαθεν ήθελε αλλά, κυρίως, για να ξέρει τι θα γίνει με τους ενεργειακούς αγωγούς του φυσικού αερίου που προγραμματίζονται στην περιοχή.

Τέλος, ο "παγκόσμιος χωροφύλακας", οι ΗΠΑ, αν και παραζαλισμένες από την απίστευτα αρνητική προεδρία του Τραμπ και την επιδημία του κορωναϊού, προσπαθούν να περιορίσουν την επιρροή του μόνιμου ανταγωνιστή τους, της Ρωσίας, ενθαρρύνοντας την Τουρκία να παριστάνει το νταή της περιοχής κατά των Κούρδων και των Σύριων, μη επιτρέποντας όμως διάλυση του ΝΑΤΟ με μια πιθανή σύγκρουση Ελλάδας και Τουρκίας.

Υπό το πρίσμα όλων αυτών, μπορεί κανείς με σχετική ασφάλεια να εικάσει πως επουδενί ο Ερντογάν δεν θα πάει σε ολοκληρωτικό πόλεμο με την Ελλάδα ή με κάποιον άλλο. Οι κινήσεις του είναι απλά δείγμα σφοδρής επιθυμίας του να κερδίσει μερίδιο και επιρροή στην περιοχή.

Τούτων λεχθέντων, αυτό δεν σημαίνει πως η Ελλάδα δεν έχει και αυτή λόγο και μερίδιο στην περιοχή και μάλιστα σημαντικό. Ούτε μπορεί κανείς να πάει σε διεθνές δικαστήριο αποδεχόμενος έστω και κατ'ελάχιστον τους "αυτοκρατορικούς" χάρτες της "Γαλάζιας Πατρίδας" του Ερντογάν.

Τα γεγονότα τρέχουν και το παιχνίδι στη μεγάλη σκακιέρα συνεχίζεται.

Μένει να δούμε τι αποτελέσματα θα βγάλει.