Το παιχνίδι του λαϊκισμού

  
του Μανόλη Μπουχαλάκη

Προφανώς ο λαϊκισμός δεν είναι φρέσκο φαινόμενο. Ανέκαθεν υπήρχαν ηγέτες πολιτικοί, στρατιωτικοί και θρησκευτικοί που λάνσαραν το εύκολο λαϊκίστικο μοντέλο με δημαγωγικές μεθόδους. Τα αποτελέσματα ήταν σχεδόν πάντα τα ίδια. Προέκυψαν πόλεμοι, εμφύλιοι σπαραγμοί και διχασμοί και ατέλειωτα ποτάμια αίματος και δακρύων.

Κύριο συστατικό του λαϊκισμού είναι η ψευδαίσθηση πως ο λαός κάνει κουμάντο. Όσοι επιδίδονται στην τέχνη αυτή της εξαπάτησης σπέρνουν σπόρους διχόνοιας και μίσους απέναντι σε ό,τι αυτοί θεωρούν εχθρό.

Ο εχθρός είναι απαραίτητος, ακόμη και αν δεν υπάρχει και πρέπει να εφευρεθεί. Ο εχθρός πρέπει να έχει όλα τα κακά που του χρειάζονται για να είναι μισητός. Απεναντίας, ο λαός ή τουλάχιστον το κοινό του δημαγωγού και λαϊκιστή πρέπει να έχει αρετές και μεγάλες δυνατότητες, τουλάχιστον στη θεωρία.

Μόλις λοιπόν ο λαός πεισθεί πως ο εχθρός έχει οριοθετηθεί και πως οι αρετές του και οι ικανότητες του αρκούν για να τον συντρίψουν, το επόμενο βήμα είναι το ξέσπασμα μιας ταραχής ή ενός πολέμου. 

Για οικονομία χώρου, δεν θα κάνουμε εκτενή αναφορά στην Ελληνική ιστορία και τους δημαγωγούς της. Θα θυμήσουμε μόνο τον Εθνικό Διχασμό που έκανε τους Έλληνες να μισήσουν ο ένας τον άλλο. Τότε υπήρχαν οι Βενιζελικοί και οι Κωνσταντινικοί. Η "παλαιά Ελλάς" και οι νέες κτήσεις. 

Τότε υπήρχε ένα είδος μυσταγωγικής λατρείας στο Βασιλιά Κωνσταντίνο και ένα άλλο αντίστοιχο προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Και οι δυο τους θεωρούνταν ήρωες, ευφυείς και πατριώτες. Ο μεν Κωνσταντίνος έβαζε που και που και το "ελέω Θεού Βασιλεύς", ενώ το Βενιζέλος ήταν πολύ πιο πεζός και ρεαλιστής. Όπως και να'χει, και οι δυο τους είχαν φανατικό κοινό που δεν δίσταζε να σκοτώσει για τα ινδάλματα του. Άλλωστε ο ίδιος ο Βενιζέλος έπεσε δυο φορές θύμα απόπειρας δολοφονίας από φιλοβασιλικούς. Ομοίως, αστυνομικοί προσκείμενοι στο Βενιζέλο εκτέλεσαν τον Ίωνα Δραγούμη, επιταχύνοντας τις εξελίξεις του εθνικού διχασμού.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ήρθε ο Εμφύλιος στον οποίο πλέον το δίλημμα ήταν "εθνικόφρονας ή κομμουνιστής". Το τι δεινά πέρασε η χώρα δεν είναι του παρόντος να εξιστορηθούν. 

Το μόνο βέβαιο είναι πως από τις δυο αυτές μεγάλες συμφορές, δηλαδή το Διχασμό και τον Εμφύλιο, η Ελλάδα δεν έχει απαλλαγεί ακόμη.

Τον καιρό του Σοσιαλιστικού πειράματος του ΠΑΣΟΚ υπό τον Α.Παπανδρέου, η μάχη ήταν ενάντια στο κράτος της Δεξιάς που κατά τον Παπανδρέου ήταν ταυτόσημο της καταστολής, των ασφαλίτικων παρακρατικών και των χαφιέδων. 

Θα λέγαμε πως αν δεν υπήρχε η οικονομική ευμάρεια της δεκαετίας του '80 και η μετάλλαξη της Ελληνικής κοινωνίας από αγροτική σε αστική, ουδείς θα μπορούσε να αποκλείσει νέα μίση και ταραχές.

Αυτές όμως δεν άργησαν να έρθουν. Από το 2009 που η χώρα ξύπνησε από το λήθαργο του χρήματος και των δανείων, ο διχαστικός λόγος και η δημαγωγία επέστρεψαν δριμύτερα.

Ο λαός άρχισε να τρώει τις ίδιες του τις σάρκες. Από τη μία ήταν, υποτίθεται οι Μνημονιακοί ή "Γερμανοτσολιάδες" όπως άκομψα βαφτίστηκαν από τους αριστερούς και από την άλλη ήταν οι Αντιμνημονιακοί του ΣΥΡΙΖΑ και οι εθνικιστές ΑΝΕΛ ενώ το κερασάκι στην τούρτα ήταν η ακροδεξιά Χρυσή Αυγή με το δικό της διχαστικό λόγο.

Έτσι, σήμερα φτάσαμε σε ένα άλλο επίπεδο "πάτου" όπου από το υπερπέραν βαφτίζονται οι πολίτες "φιλελέδες" όταν τείνουν να στρέφονται σε κεντροδεξιές ατραπούς, ενώ οι αριστεροί της λεγόμενης ανανεωτικής πτέρυγας, δηλαδή του ΣΥΡΙΖΑ, λοιδορούνται ως "Καρανίκες", "αναρχοάπλυτοι", κλπ.

Αυτό το πολωτικό και διχαστικό κλίμα προς το παρόν δεν φέρει σημαντικές ομοιότητες με τις βίαιες και εμφυλιοπολεμικές πρακτικές του Διχασμού και του Εμφύλιου. 

Ας θυμηθούμε όμως πως μόλις πριν 2 χρόνια η Ελλάδα ήταν στα πρόθυρα εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι τράπεζες είχαν κλείσει και ο κόσμος άρχιζε να λιποθυμάει έξω από τα ΑΤΜ. Καμιόνια έρχονταν με απόλυτη μυστικότητα στην Ελλάδα φορτωμένα με δισεκατομμύρια ευρώ για να καλυφθεί η τεράστια ζήτηση σε μετρητά.

Εκ των υστέρων βγήκαν στην επιφάνεια σενάρια για έφοδο στο Νομισματοκοπείο, για σύλληψη του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας και ο Π.Καμμένος άφησε να εννοηθεί πως ο στρατός αν χρειαζόταν θα έκανε αισθητή την παρουσία του.

Με λίγα λόγια, ίσως αποφύγαμε νέο πραξικόπημα και ταραχές και λεηλασίες σαν τη Βενεζουέλα. Ουδείς μπορούσε να προβλέψει τι θα γινόταν αν επήρχετο μια άγρια μετάβαση στη Δραχμή. Θα υπήρχε άραγε δελτίο σε τρόφιμα και καύσιμα; Θα τελείωναν τα φάρμακα στα νοσοκομεία; Θα έβρισκε τη χρυσή ευκαιρία η Τουρκία να καταλάβει Ελληνικά νησιά;

Όλα αυτά ακούγονται υποθετικά αλλά ας μην ξεχνάμε πως αυτά που ονομάζουμε Πολιτισμό, Διαφωτισμό, Δημοκρατία, κλπ,, μπορούν εν μια νυκτί να εξατμιστούν και οι κοινωνίες να οδηγηθούν στην εποχή του Χαλκού και των ενστίκτων της επιβίωσης με παράλληλη εξόντωση κάθε ανταγωνιστή.

Συμπεραίνουμε λοιπόν πως η χώρα δεν χρειάζεται άλλο λαϊκισμό. Δεν χρειάζεται εχθρούς πλην αυτών που είναι δηλωμένοι από χρόνια τώρα και που είναι εκτός χώρας. 

Η απέχθεια των "φιλελέδων" προς τους "άπλυτους" και των "αντιμνημονιακών" προς τους "Μερκελιστές" πρέπει να πάψει. Ουδεμία αξία έχουν οι μνήμες για το Μελιγαλά ή το Βίτσι και το Γράμμο. 

Οι αναφορές στον Ιωάννη Μεταξά ή το Ζαχαριάδη οφείλουν να είναι αμιγώς ιστορικές και προς διδαχή και όχι φάροι μίσους και διχόνοιας. 

Το τι πέτυχε ο Βελουχιώτης και τι ο Ναπολέων Ζέρβας δεν πρέπει να συνδέεται με το σήμερα. Δεν έχουμε στις μέρες μας το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ με χιλιάδες όπλα σε κρύπτες στην Πίνδο. Δεν υπάρχει κανένας Τσώρτσιλ ή Τρούμαν για να μας πατρονάρει.

Ο "πατερούλης" Στάλιν και οι αυλικοί του έχουν αποδημήσει εδώ και δεκαετίες. Ακόμη και αυτή η Σοβιετική Ένωση δεν υπάρχει πια.

Αυτό που σήμερα έχει ανάγκη ο τόπος είναι μια πολιτική που θα αγκαλιάζει όλα τα μετριοπαθή τμήματα της κοινωνίας. Αυτούς που είναι πατριώτες χωρίς να είναι εθνικιστές. Αυτούς που είναι υπερήφανοι για τη χώρα τους χωρίς να ζητούν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα ή ρούβλια από τη Ρωσία. 

Χρειαζόμαστε και τους δεξιούς και τους αριστερούς. Δεν θέλουμε ούτε αστυνομικό κράτος μα ούτε και φιλικότητα προς ταραχοποιά στοιχεία και προς όσους επιθυμούν αντάρτικο πόλεων.

Θέλουμε μια παιδεία με εθνική συνείδηση, χωρίς ιστορικές διαστροφές και "συνωστισμούς" στη Σμύρνη. Παράλληλα όμως και με ιστορικές αλήθειες όπως αυτή που λέει πως στην επανάσταση του 1821 πολλά πράγματα πήγαν στραβά εξαιτίας της ίδιας της φυλής μας με τις φαγωμάρες και τα συμφέροντα της.

Επιθυμούμε ένα Δημόσιο που δεν θα είναι τσιφλίκι κανενός και όπου ο συνδικαλισμός θα είναι ιερός και όχι δεκανίκι του κάθε κυβερνώντα. 

Ζητούμε μια Δικαιοσύνη που δεν θα τιμωρεί ανυπέρβλητα καταστρέφοντας κόσμο μόνο και μόνο για να ικανοποιηθεί η κοινή γνώμη, αλλά μια Δικαιοσύνη που, κυρίως, θα ζητάει την επανένταξη του παραβάτη στην κοινωνία μέσα από εκπαίδευση και εργασία.

Θέλουμε Πανεπιστήμια που οι κομματικές φράξιες να έχουν απλά εξατμιστεί και στη θέση τους να έρθουν φοιτητικές ενώσεις που θα διαπνέονται από νεανική αλλά κόσμια μαχητικότητα και όχι από πολεμικές κραυγές και αφορισμούς κατά πάντων.

Αιτούμεθα Σώματα Ασφαλείας με επαγγελματισμό και ευγένεια με συνεχή κατάρτιση και ψυχολογική αξιολόγηση. Απορρίπτουμε κάθε διαφθορά και πρακτικές βάναυσες που επιδεινώνουν την απέχθεια πολλών προς το έργο τους.

Τέλος - και κυριώτερα - θέλουμε μια για πάντα να πάψουν οι χαρακτηρισμοί όσων έχουν άλλες απόψεις από τη δική μας. Μαζί με αυτό πρέπει να πεταχτούν στον κάλαθο των αχρήστων όσοι πολιτικοί ευαρεστούνται στις ταμπέλες προς τους αντιπάλους τους. Όποιος ξαναπεί για Μερκελιστές ή Φιλελέδες να πάει σπίτι του. Το ίδιο και όποιος μένει ακόμα στην εποχή του Μεταξά ή του Θρασύβουλου Τσακαλώτου.

Το παιχνίδι του λαϊκισμού δεν έχει πια νόημα. Για αυτό πρέπει να τελειώσει.