του Μανόλη Μπουχαλάκη
Ο θάνατος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη σήμανε το τέλος της εποχής των "παλαιών" πολιτικών. Κανείς εξ αυτών πια δεν ζει για να μας αφηγείται τα πολιτικά ήθη και πάθη της μεταπολεμικής Ελλάδας.
Ο Κ.Μητσοτάκης τα έζησε όλα αυτά έντονα. Η συμμετοχή του αρχικά στο Κόμμα των Φιλελεθέρων που είχε ιδρύσει ο παππούς του και που μετέπειτα ανέδειξε τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ήταν το έναυσμα για μια πολύχρονη πολιτική καριέρα που κράτησε μέχρι το 2004.
Στο κόμμα των Φιλελευθέρων αμφισβήτησε την ηγεσία του θείου του Σοφοκλή Βενιζέλου και προσπάθησε να δημιουργήσει διασπαστικές κινήσεις με αποτέλεσμα να διαγραφεί. Η δημιουργία της Ένωσης Κέντρου τον επανέφερε στο πολιτικό προσκήνιο αφού χρημάτισε υπουργός Οικονομικών στις κυβερνήσεις του Γ.Παπανδρέου το 1963 και το 1964
Το 1965 προτίμησε να εγκαταλείψει την Ένωση Κέντρου κατά τα λεγόμενα "Ιουλιανά" όταν μόλις λίγα χρόνια πριν ήταν υπερ του "ανένδοτου" αγώνα του Γ.Παπανδρέου κατά του παλατιού και της δεξιάς. Λέγεται πως αφορμή για την έξοδο του Κ.Μητσοτάκη δεν ήταν τόσο η απειλή εμφυλίου που ο ίδιος ισχυριζόταν αλλά η έντονη αντιπαράθεση με τον Ανδρέα Παπανδρέου και την επιρροή του στην Ένωση Κέντρου.
Όταν οι μετέπειτα κυβερνήσεις του παλατιού κατέρρευσαν, ο Κ.Μητσοτάκης προσπάθησε να ιδρύσει νέο κόμμα και με το ξέσπασμα της Χούντας έφυγε για το Παρίσι. Το 1977 ίδρυσε ένα ακόμη μικρό κόμμα και λίγο αργότερα προσχώρησε στη Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Το 1984 διαδέχθηκε τον Ε.Αβέρωφ στην προεδρία του κόμματος και το 1990 έγινε πρωθυπουργός μετά τη βραχύβια κυβέρνηση του Τ.Τζανετάκη. Η κυβέρνηση του έπεσε το 1993 μετά την απόσυρση της εμπιστοσύνης δυο βουλευτών της καθώς και τη διασπαστική κίνηση του Α.Σαμαρά να ιδρύσει νέο κόμμα.
Η κληρονομιά του Κ.Μητσοτάκη συγκεντρώνεται στις εξής διαπιστώσεις: Πρώτον, ήταν ένας πολιτικός του κέντρου αλλά με έντονο το πατριωτικό στοιχείο. Δεύτερον, κατά τον καιρό της πρωθυπουργίας του προσπάθησε να αποσοβήσει μια μεγάλη χρεοκοπία που επλανάτο στον ορίζοντα και έκανε σημαντικές τομές στη δημόσια διοίκηση. Τρίτον, είχε πολύ καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ αλλά και με την τότε Σοβιετική Ένωση και μετέπειτα Ρωσία. Ήταν ένας ηγέτης που δεν δημιούργησε εξωτερικά μέτωπα ούτε φανατίστηκε για κανένα λόγο εκτός από την υπόθεση των Σκοπίων.
Τέταρτον, συσπείρωνε γύρω του μεγάλες λαϊκές μάζες που δεν γοητεύονταν από τη ρητορεία του Ανδρέα Παπανδρέου. Τον καιρό του Κ.Μητσοτάκη ο λεγόμενος "δικομματισμός" θέριεψε και δημιούργησε μια πρωτοφανή κοινωνική πόλωση και διχασμό με αποτέλεσμα να υπάρχουν "μπλε" και "πράσινα" καφενεία και αντίστοιχα μαγαζιά και γειτονιές.
Πέμπτον, η παραπομπή του Α.Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο Κοσκωτά μέτρησε αναμφισβήτητα αρνητικά για την υστεροφημία του Κ.Μητσοτάκη. Δόθηκε η εντύπωση πως υπήρχε "βεντέτα" ανάμεσα στους δυο πολιτικούς που κρατούσε από την εποχή της Ένωσης Κέντρου.
Τελειώνοντας, αυτό που έχει μείνει για τον Κ.Μητσοτάκη είναι η προσπάθεια του να μεταρρυθμίσει το κράτος και η μετριοπαθής οικονομική του πολιτική. Από πλευρά εξωτερικής πολιτικής υπήρξε ένας μετριοπαθής επίσης ηγέτης που φρόντισε να τηρεί τις αποστάσεις και να υπερτονίζει το γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας. Από την άλλη πλευρά η Ιστορία έχει καταγράψει και την πολιτική αναστάτωση στην οποία αυτός συνέβαλλε με τα Ιουλιανά και το "βρώμικο '89".
Υπάρχουν διδάγματα για τη σημερινή και τις επόμενες κυβερνήσεις; Σαφέστατα. Μπορούν κάλλιστα αυτές να υιοθετήσουν τη διπλωματική και ουδέτερη εξωτερική πολιτική που εφάρμοσε ο εκλιπών και να προσπαθήσουν να μεταρρυθμίσουν ακόμη περισσότερο το κράτος προς όφελος του πολίτη. Από την άλλη, οι επίδοξοι πρωθυπουργοί, του Κυριάκου Μητσοτάκη περιλαμβανομένου, δεν πρέπει ποτέ να βάλουν την προσωπική τους πολιτική επιβίωση πάνω από το συμφέρον της χώρας τους.
Η κληρονομιά του τέως πρωθυπουργού θα καταγράφεται για πολλά χρόνια ακόμη και οι ιστορικοί θα βγάζουν νέα συμπεράσματα, θετικά και αρνητικά.
Αυτά μπορούν να αποτελέσουν σημαντική παρακαταθήκη για τους επόμενους πρωθυπουργούς και κόμματα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου