Γενικώς διαμαρτυρόμενοι

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Τον Οκτώβριο του 1915, ο Ελευθέριος Βενιζέλος προχώρησε σε μια κίνηση που έμελλε να προκαλέσει αναταράξεις στο εσωτερικό της Ελλάδας. Οι ιστορικοί διίστανται σχετικά με τη χρησιμότητα της κίνησης αυτής. 

Ποιά ήταν αυτή η κίνηση; Η άδεια από τον Βενιζέλο για την εγκαθίδρυση στρατοπέδου στη Βόρεια Ελλάδα από τις δυνάμεις της Αντάντ. Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος προσπαθούσε να κρατήσει την Ελλάδα ουδέτερη αλλά δεν ήταν δυνατόν, αφού ήδη στο Αιγαίο οι Αγγλογάλλοι αρμένιζαν ελεύθεροι. Ο Βενιζέλος φοβόταν επίθεση της Βουλγαρίας και είχε το νου του και στην Τουρκία. 

Η έλευση των Άγγλων και Γάλλων στη Θεσσαλονίκη, έφερε μαζί της και τον σχεδόν παρανοϊκό στρατηγό Σαράϊγ, ο οποίος φοβόταν επίθεση των Γερμανών και των Βουλγάρων και εξευτέλιζε τον Ελληνικό στρατό συνεχώς.

Ο Βενιζέλος, αν και ήξερε πως η διέλευση των συμμαχικών δυνάμεων θα δημιουργούσε αλγεινή εντύπωση στον Κωνσταντίνο και την "παλαιά Ελλάδα", ετοίμασε ένα τέχνασμα. Για να κάνει την έλευση του στρατού των Αγγγλογάλλων πιο εύπεπτη, επέδωσε κείμενο διαμαρτυρίας τονίζοντας πως δεν έπρεπε να τεθεί σε κίνδυνο η εθνικη κυριαρχία της Ελλάδας.

Καθώς οι εποχές εκείνες ήταν πολεμικές και δύσκολες, οι τακτικισμοί και τα λάθη ήταν όλα μέρος του παιχνιδιού. Χαμένη σε ένα κυκεώνα μεγάλων και παγκόσμιων αλλαγών, η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη. 

Σήμερα όμως, τα τεχνάσματα σε στυλ Βενιζέλου δεν έχουν ιδιαίτερη αξία. Η Ελλάς ζήτησε την έλευση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2009, διότι δεν μπορούσε πια να δανειστεί από τις αγορές χρήματος. Απώλεσε την αξιοπιστία της και όλος ο πλανήτης θεώρησε τα ομόλογα της ως σκουπίδια. 

Γιατί λοιπόν εκλήθη η περίφημη "τρόϊκα"; Για να συμφωνηθεί ένα πρόγραμμα δανεικών έναντι μεταρρυθμίσεων. Στην πορεία προέκυψαν δυο βάσιμα συμπεράσματα:

Πρώτον, πως οι δανειστές πιεζόμενοι από τις κυβερνήσεις ή τους σπόνσορες τους, έβαλαν υπερβολικό φάρμακο στον ασθενή και αντί θεραπείας τον οδήγησαν σε κώμα και δεύτερον, πως η Ελλάδα συνεχώς απέφευγε κάποιες μεταρρυθμίσεις κάνοντας τσαλίμια και παίζοντας καθυστερήσεις, όπως θα λέγαμε στο ποδόσφαιρο.

Όμως, όταν εξαρτάται κανείς από κάποιον για να επιβιώσει και κάνει μια συμφωνία, πρέπει αυτή να την τηρήσει. Βεβαιότατα και πρέπει να σημειώσει ψύχραιμα τα αδύναμα σημεία της συμφωνίας και να επιδιώξει κάτι τι καλύτερο για ένα λαό που δοκιμάζεται αγρίως εδώ και 8 χρόνια. Όμως, αν και η βελτίωση μέρους της συμφωνίας είναι δίκαιη και επιβεβλημένη, οι ανόητοι παλληκαρισμοί δεν είναι ούτε δίκαιοι, ούτε επιβεβλημένοι. 

Δίκαιοι δεν είναι διότι τελικά νικάει αυτός που έχει τα χρήματα, όχι αυτός που τα ζητάει. Κατά συνέπεια, κάθε λεονταρισμός μπορεί να αποβεί εις βάρος του δανειζόμενου, όπως και ήδη έχει συμβεί αρκετές φορές με χειρότερες συμφωνίες στη συνέχεια.

Επθβεβλημένοι επίσης δεν είναι οι παλληκαρισμοί διότι η εθνική αξιοπρέπεια δεν χτίζεται με "κόκκινες γραμμές" που εξαφανίζονται σε λίγο χρονικό διάστημα μόλις το φάσμα της χρεοκοπίας εμφανιστεί στον ορίζοντα.

Η Ιστορία δεν θα κρίνει ευμενώς ένα πρωθυπουργό που θα πει, "το πάλεψα βρε παιδιά αλλά έχασα", φέρνοντας πολύ πιο επώδυνα μέτρα με τους λεονταρισμούς και τις δήθεν σκληρές διαπραγματεύσεις. Είναι ίσως προτιμότερο να βγει ο εκάστοτε πρωθυπουργός, εν προκειμένω ο Α. Τσίπρας, και να πει πως αντί να υποστούμε πανωλεθρία, υποστήκαμε ήττα. Η προσπάθεια για διαπραγμάτευση είναι θεμιτή, πρέπουσα και λογική. Όμως, πρέπει να γίνεται με βάση τα απαραίτητα στοιχεία και ντοκουμέντα, ώστε να πειστεί ο ανάλγητος δανειστής πως δεν έχει σημασία η απόλυτη υλοποίηση μιας μεταρρύθμισης όταν η μισή Ελλάδα θα έχει φύγει στο εξωτερικό ή θα κάνει ουρές σε συσσίτια.

Καταλήγουμε πως ο σωστός διαπραγματευτής και ο ωφέλιμος για το κράτος που τον ψηφίζει, είναι ο ήπιος αλλά σταθερά αποτελεσματικός αντί του γενικώς διαμαρτυρόμενου και παλληκαρά που στο τέλος φεύγει με την ουρά στα σκέλια ταπεινωμένος.

Η εικόνα των τελευταίων κυβερνήσεων και ειδικά αυτής του κ. Τσίπρα, δείχνει πως κυριαρχεί το δεύτερο είδος. Των διαμαρτυρομένων και ηττημένων.