Σκοτεινές εποχές

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Τα αποτελέσματα των εκλογών στις ΗΠΑ μαρτυρούν μια μεγάλη αλήθεια. Ο κόσμος (ξανα)τείνει προς τον απολυταρχισμό και το λαϊκισμό. 

Δυο παραδοσιακές δημοκρατικές δυνάμεις, οι ΗΠΑ και η Βρετανία, πρόσφατα αποφάσισαν να ριζοσπαστικοποιηθούν επί το δεξιότερο. Οι πάλαι ποτέ φύλακες της ελεύθερης έκφρασης και της πολυ-πολιτισμικότητας δείχνουν για παράξενους λόγους να καταφεύγουν σε απομονωτικές πρακτικές για να ενισχύσουν, όπως πιστεύουν, τον πατριωτισμό και την εθνική τους ταυτότητα.

Άν στην Αγγλία όμως θεώρησαν τους μετανάστες και τις Βρυξέλλες απειλή, οι ΗΠΑ πάλλονται και δονούνται από αυτή ακριβώς την μίξη των πολιτισμών και των φυλών. Αυτό το χωνευτήρι λαών, θρησκειών και ιδεών έκανε την Αμερική υπερδύναμη. Τα απολυταρχικά καθεστώτα και η φτώχεια έσπρωξαν εκατομμύρια ανθρώπους στη γη πέρα του Ατλαντικού για να δημιουργήσουν ένα θαύμα που παρ'όλες του τις τεράστιες ανισότητες, δεν έχει όμοιο του δει ο κόσμος στην Ιστορία.

Και όμως, τα αντανακλαστικά που κυριαρχούν πλέον στην Αμερική έφεραν στην εξουσία έναν άνθρωπο που υποσχέθηκε ψωμί για τους Αμερικάνους και την απέλαση όσων δεν διαθέτουν βίζα παραμονής στη χώρα του. Αυτό όμως αγνοώντας πως κατά κύριο λόγο οι παράνομοι και πάμφτωχοι εργάτες συνθλίβονται στη μηχανή του κιμά της αγοράς εργασίας παράγοντας φθηνά εργατικά χέρια και τεράστια κέρδη για την οικονομία της χώρας. 

Φαίνεται πως εκατομμύρια Αμερικάνοι θέλουν να ξεχάσουν τον πρώτο τους μαύρο πρόεδρο του οποίου η θητεία θεωρείται εξαιρετικά επιτυχημένη. Το εκκρεμές απότομα γύρισε από την ελπίδα του Ομπάμα στο σοκ του Τραμπ, ενός ανθρώπου που επαίρεται για τα λεφτά του και τις κατακτήσεις του στο ωραίο φύλο ενώ ο ίδιος παράλληλα κατηγορείται πως φοροδιαφεύγει. 

Η γνωστή και επαινεταία ανεκτικότητα των ΗΠΑ σε ιδέες και απόψεις και η υποδοχή μεγάλων "μυαλών" ανα τη γη, τώρα τίθενται σε κίνδυνο αφού κάθε τι "μη Αμερικάνικό/πατριωτικό" μπορεί να εξοβελίζεται και να θεωρείται απαράδεκτο.

Ενδεχομένως η πολιτική του ρεαλισμού να δώσει στον Τραμπ τη δυνατότητα να αναθεωρήσει κάποιες απόψεις του, σκεπτόμενος πως ακόμη και οι ισχυρές ΗΠΑ είναι μέλος μιας διεθνούς κοινότητας που εν πολλοίς έχει αφήσει πίσω της τους εθνικισμούς.

Όμως, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο και λέει πως ο κόσμος μας έχει γίνει πιο φοβικός και πιο αφιλόξενος και δε μιλάμε για τα πάντοτε υπάρχοντα απολυταρχικά καθεστώτα αλλά για τις εμπροσθοφυλακές της δημοκρατίας. Η φοβική πλέον Αγγλία μέρα με τη μέρα ταλανίζεται από διχαστικές απόψεις για το Μπρέξιτ και μάλιστα πολλοί μιλούν για ανοικτή αστάθεια αν μπλοκαριστεί από το κοινοβούλιο η έξοδος από την Ε.Ε.

Σε όλη την Ευρώπη οι ακροδεξιές οργανώσεις αυξάνουν τα εκλογικά τους ποσοστά. Η Γαλλία μπορεί σύντομα να δει την οικογένεια Λε Πεν να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στα τεκταινόμενα της χώρας. Στη Γερμανία, την Ολλανδία και αλλού διάφοροι δημαγωγοί θέλουν πατριωτισμό που ουσιαστικά ερμηνεύεται ως "έξω οι ξένοι από τη χώρα μας".

Ιστορικά, ας θυμηθούμε πως ήδη από το 19ο αιώνα η Ευρώπη αιματοκυλίστηκε χάριν του εθνικισμού. Τώρα, σε εποχές που η τεχνολογία και ο πλούτος είναι ικανά για να κρατήσουν την ειρήνη, τα φαντάσματα του παρελθόντος επανήλθαν.

Το πόσο τραγικά λάθος ήταν η επιλογή της παραπαίουσας Χίλλαρυ Κλίντον θα το καταλάβουν εις το εξής οι Δημοκρατικοί. Το πόσο θα στοιχίσει στον κόσμο η υποψηφιότητα μιας γυναίκας που φημίζεται για τη σκληρότητα και τα νεύρα της την ίδια στιγμή που βίντεο τη δείχνουν να τρεκλίζει και να καταρρέει συνεχώς, μένει να το κρίνει η Ιστορία. Το βέβαιο είναι πως οι Αμερικάνοι δεν ήθελαν μια γυναίκα που φέρει το επίθετο Κλίντον. Για αυτούς ο σύζυγος της με τα καμώματα του αρκούσε.

Έτσι, μεταξύ των δυο κακών επελέγη το ένα. Το σίγουρο είναι πως ο ορίζοντας του πλανήτη έχει σκοτεινιάσει από χτες.