Τηλεοπτικά δρώμενα

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Θα αποφύγω να σχολιάσω τον τρόπο που έγινε ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες. Τα ευτράπελα με τους χωροφύλακες που συνόδευαν στην τουαλέτα τους υποψηφίους καναλάρχες και τα κτυπήματα πάλι των οργάνων της τάξεως στις πόρτες των δωματίων το πρωϊ με τη φράση, "Αφύπνιση παρακαλώ, αφύπνιση". Δεν θα μείνω ούτε στις πίτσες που κατέφθαναν, ούτε στα τσιγάρα που χρησιμοποιήθηκαν.

Ούτε καν το αν είναι το τίμημα κάθε άδειας λογικό ή παράλογο επιχειρηματικά θα σχολιάσω διότι δεν είμαι ειδικός στη διαχείρηση καναλιών. 

Όμως, δοθείσης της ευκαιρίας για την εισαγωγή νέων "παικτών" και την αποχώρηση παλαιών, αξίζει κανείς να σταθεί στο ερώτημα τι τηλεόραση θέλουμε.

Τι προσέφερε το μέχρι τώρα σύστημα στην ιδιωτική τηλεόραση; Πρακτικά τίποτα το φοβερό. Πέραν κάποιων καλών δημοσιογράφων και εκπομπών με επιστημονικό-κοινωνικό και πολιτικό ενδιαφέρον, το πρόγραμμα των περισσοτέρων καναλιών κατ' εμέ ήταν χαμηλής ποιότητας. Ανόητες "κωμωδίες", σήριαλ της οκάς από το εξωτερικό (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων), ειδήσεις γκραν γκινιόλ που μετέδιδαν αυτοκτονικές διαθέσεις σε όποιον τις έβλεπε (άραγε πράγματι "πουλάει" η δυστυχία;), φαιδρότατα ρεπορτάζ για το τι έκανε ο Τζάστιν Μπίμπερ ή ένας εγχώριος καλλιτέχνης, που πήγαν, που έφαγαν, τι αγόρασαν (άραγε πόσο ενδιαφέρουν αυτά σε μια εποχή βίαιων κοινωνικών αλλαγών και κρίσης;). Όπως πάντα, σχεδόν όλα τα κανάλια το καλοκαίρι την έβγαζαν στις παραλίες κάνοντας βαθυστόχαστες ερωτήσεις του στιλ "περνάτε καλά; πως σας φαίνεται η θάλασσα"; ή ζουμάροντας σε ορισμένα (επιλεγμένα) γυναικεία οπίσθια προς τέρψη της κατόχου των οπισθίων που θα την έδειχναν το βράδι οι ειδήσεις.

Ακόμη και οι ταινίες-πρεμιέρες ή μπλοκμπάστερ, έκαναν κανένα τρίωρο να τελειώσουν με τόσα διαλείμματα για διαφημίσεις. Θα έλεγε κανείς πως για να δει το "Φονικό Όπλο" της δεκαετίας του '90, θα έπρεπε να δει διαφημίσεις αξίας 1-2 εκατομμυρίων ευρώ. 

Να μιλήσουμε για τοκ-σόου στα οποία οι πονηρούληδες παρουσιαστές συχνά καλούσαν πρόσωπα ιδιαίτερα ευέξαπτα και απρόβλεπτα παρακαλώντας μάλλον ενδόμυχα να γίνει καβγάς να "ανέβουν τα νούμερα" της τηλεθέασης;

Να αναφέρουμε τα "μεσημεριανάδικα" των κουτσομπολιών και των χαχανητών; Να αναφερθούμε στα απίστευτης αφέλειας "τηλεπαιχνίδια" του στιλ "βρείτε τη λέξη" για τα οποία ήδη θα έπρεπε να έχει γίνει εισαγγελική έρευνα;

Η πάλαι ποτέ κραταιά ΕΡΤ, όταν δεν υπήρχε ανταγωνισμός, έβαζε ουκ ολίγα προγράμματα-κατάθλιψη. Όμως έβαζε και διαμάντια σειρές και ταινίες που ευχαρίστησαν γενιές και γενιές. Πόσοι μεγάλοι ηθοποιοί δεν παρέλασαν από "λαϊκές" σειρές του Φώσκολου (το "φαινόμενο" του "¨Αγνωστου Πολέμου" που σάρωνε σε θεαματικότητα), πόσοι δεν ενσάρκωσαν ήρωες των μυθιστορημάτων του Μαρή, του Παπαδιαμάντη, του Ξενόπουλου, του Καζαντζάκη;

Ποιος μπορεί να ξεχάσει το "Ουράνιο Τόξο" που ψυχαγωγούσε τα παιδιά με όμορφες ιστορίες; Ξαναβγήκε ο "Παραμυθάς" ή η "Φρουτοπία"; Ξέρει κανένα σύγχρονο παιδί το "Θησαυρό της Βαγίας";  Για να μην αναφερθούμε και στις σειρές των ενηλίκων που άφησαν εποχή στην παγκόσμια τηλεοπτική ιστορία (Ντάλας, Δυναστεία, κλπ).

Άν λοιπόν μια ΕΡΤ στις περιόδους έμπνευσης της τα πήγαινε καμιά φορά εξαιρετικά, πολύ περισσότερο τα ιδιωτικά κανάλια με φρέσκους, ταλαντούχους ανθρώπους που δεν είχαν τη νοοτροπία του δημόσιου υπάλληλου θα έπρεπε να αριστεύουν. Και αν και σε μερικά κανάλια πράγματι υπήρξε πολύ καλή δουλειά, ωστόσο τα τελευταία χρόνια η στάθμη των ιδιωτικών καναλιών έπεσε σε βαθμό υπό του μηδενός. Ιδιαίτερα τα τελευταία δυο-τρια χρόνια, τηλεοπτικός χρόνος δινόταν σε ζώνες "πράϊμ τάϊμ" για να διαφημίζονται ηλεκτρικές κουβέρτες και σίτες για τις πόρτες και τα παράθυρα.

Με βάση τα παραπάνω, χρειαζόταν μια μεγάλη "μεταρρύθμιση" στα τηλεοπτικά δρώμενα. Οπωσδήποτε σε καμιά περίπτωση με την απόλυση υπαλλήλων ή τον αποκλεισμό καναλιών από την αγορά. Οι πρακτικές αυτές είναι απαράδεκτες. Όμως, η αλλαγή ήταν και είναι ζητούμενο. Το κατά πόσο θα συμβεί αυτή η αλλαγή, ουδείς γνωρίζει. Πιθανόν να μην αλλάξουν και πολλά με τους νέους "παίκτες" των καναλιών.

Άν χρειαστούν, τέλος, κάποια κανάλια να γίνουν συνδρομητικά, να πετάξουν πέρα κάθε ανάγκη για διαφήμιση, είναι μια χρυσή ευκαιρία να το πράξουν τώρα. Καλύτερα μια συνδρομή και ποιοτική τηλεόραση χωρίς ειδήσεις-Χίτσκοκ και χωρίς βία και λαγνεία αλλά με επιστήμονες και φρέσκους (αλλά και έμπειρους) δημοσιογράφους και προσωπικό ικανό να δώσει πνοή. Η δημιουργικότητα άλλωστε δεν μας λείπει ως φυλή.