Περί ανεργίας των νέων

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Εδώ και μερικά χρόνια είθισται να λέγεται πως ένας στους δυο νέους έως 30 ετών είναι άνεργος και πως αυτό θεωρείται καταστροφή για τη νέα γενιά.

Θεωρώ λανθασμένη μια τέτοια στατιστική διαπίστωση για διάφορους λόγους.

Πρώτον, πολλοί νέοι από 20-30 είτε σπουδάζουν στο βασικό πτυχίο ή μεταπτυχιακό τους δίπλωμα ή έχουν ξεκινήσει να κάνουν την πρακτική τους. Άρα αυτή η περίοδος δεν προσφέρεται για εισοδήματα ή για να χτίσει κανείς καριέρα.

Δεύτερον, υπάρχουν αυτοί που δεν απασχολούνται με σπουδές μετά το Λύκειο και που συχνά κάνουν ευκαιριακές δουλειές οι οποίες φυσικά δεν δηλώνονται στον ΟΑΕΔ. Δηλαδή αμείβονται με "μαύρα" χρήματα, έστω και λίγα και φυσικά χωρίς συμβάσεις εργασίας ή δικαιώματα.

Καμιά από τις δυο ομάδες δεν μπορεί να θεωρηθεί άνεργη διότι οι μεν ακόμη μαζεύουν προσόντα μέσω σπουδών, οι δε επειδή δεν φαίνονται ως εργαζόμενοι στο ηλεκτρονικό σύστημα Εργάνη.

Υπάρχει ανάμεσα σε αυτές τις ομάδες μια "δεξαμενή" πτυχιούχων και μη οι οποίοι μένουν άνεργοι για ποικίλους λόγους. Ορισμένοι δεν βρίσκουν δουλειά με βάση το πτυχίο τους λόγω υπερπληθώρας προσφοράς, άλλοι έχουν μόνο ένα απολυτήριο Λυκείου και καμιά μεταλυκειακή εξειδίκευση που πρακτικά τους καθιστά μη ανταγωνιστικούς για εργασία σε επάγγελμα που ίσως τους προσφέρει μέλλον.

Οι πρώτοι από τους πραγματικά άνεργους αναγκαστικά ετεροαπασχολούνται ή περιμένουν κάποια προκήρυξη για το δημόσιο. Οι δεύτεροι των πραγματικά ανέργων συνήθως κάνουν σεμινάρια του ΟΑΕΔ που ελάχιστα προσφέρουν και που μόνο προσωρινά και κατ' επίφαση δίνουν ανακούφιση αφού οι δικαιούχοι είναι απειροελάχιστοι σε σχέση με τον αριθμό των ανέργων. Στη συνέχεια,δε, ξαναπέφτουν στην ανεργία καθ΄ότι οι εργοδότες περιμένουν τον επόμενο επιδοτούμενο για να μην έχουν έξοδα.

Και οι δυο όμως ομάδες δεν έχουν την πίεση της συντήρησης μιας οικογένειας και μένουν σε μεγάλο ποσοστό με τους δικούς τους. Κατά συνέπεια, το μοντέλο της ελληνικής οικογένειας τους προστατεύει από το τεράστιο στρες της διατροφής και συντήρησης δικών τους οικογενειών αφού πολλοί νέοι επιλέγουν να αναβάλλουν γάμους και τεκνοποίηση.

Με βάση τα παραπάνω, ναι μεν η ανεργία παραμένει μάστιγα αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε για χαμένες γενιές. Ο τουρισμός και η ενασχόληση με επιδοτούμενες γεωργικές καλλιέργειες μπορεί να απορροφήσει σημαντικό τμήμα της "δεξαμενής" των νέων ενώ οι κατέχοντες ικανά προσόντα μπορούν να στραφούν σε αγορές του εξωτερικού που "διψούν" για εργατικούς και ευσυνείδητους πτυχιούχους. Οι δεύτεροι, δε, θα απαγκιστρωθούν με αυτό τον τρόπο από το κυνήγι του δημοσίου και από την προσκόλληση στα βουλευτικά γραφεία (μια παθογένεια της νεοελληνικής κοινωνίας).

Η αναδιάταξη των εργασιακών ευκαιριών χρειάζεται και στροφή των νέων σε επαγγέλματα αποδοτικά και χρήσιμα αντί των κλασικών κορεσμένων (γιατροί, δικηγόροι, δάσκαλοι, κλπ). Όσοι όμως εμμείνουν στα επαγγέλματα "κύρους" θα πρέπει να έχουν έτοιμη και τη βαλίτσα τους για το εξωτερικό. Οι δε νέοι που μένουν στάσιμοι μετά το Λύκειο πρέπει να εξειδικευτούν σε τέχνες ή στη γεωργία για να ξεφύγουν από το καθεστώς της ανεργίας και της απραξίας, καθυστερώντας κατά πολύ να δημιουργήσουν οικογένειες και συνθλιβόμενοι στα γρανάζια της εργασιακής εκμετάλλευσης και των εργασιών μηδενικής εξέλιξης και καριέρας.