του Μανόλη Μπουχαλάκη
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν και είναι ένα επίτευγμα του σύγχρονου ανθρώπου. Ήδη από τον 11ο αιώνα μ.Χ. άρχισαν να ιδρύονται πανεπιστήμια στη Μπολόνια, την Οξφόρδη και αλλού και προσέφεραν μια αρχική αφύπνιση από τα σκοτάδια του Μεσαίωνα.
Τον 20ο αιώνα πλέον, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση έπαυσε να είναι προνόμιο των λίγων και εύπορων και έγινε μαζικά κτήμα των μεσαίων αλλά και κατώτερων στρωμάτων. Το κατά πόσο προόδευσε ο άνθρωπος όσον αφορά την πνευματική του καλλιέργεια και πρόοδο είναι μια άλλη ιστορία αλλά η έκρηξη των επιστημών πάσης φύσης οφείλεται σε αυτή τη μεγάλη πρόσβαση στη γνώση.
Το 1969 ιδρύθηκε στη Μεγάλη Βρετανία το Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Open University) το οποίο ξεκίνησε μια επανάσταση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με εξ' αποστάσεως μάθηση. Σήμερα το Πανεπιστήμιο θεωρείται από τα μεγαλύτερα στον κόσμο με 180.000 προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς σπουδαστές των οποίων η ηλικία, η εθνοτική προέλευση και κοινωνική τάξη ποικίλλουν σε τεράστιο βαθμό.
Το Βρετανικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο αν και δεν διαθέτει εκτεταμένους χώρους και εγκαταστάσεις, έχει προσφέρει τα μέγιστα στην πατρίδα του κυρίως. Εκεί, κάποιος με λίγα χρήματα (λόγω επιδότησης από τη Βρετανική κυβέρνηση), μπορεί να σπουδάσει διαλέγοντας μεταξύ δεκάδων επιστημονικών πεδίων. Οι σπουδαστές βαθμολογούνται με το 50% του συνολικού τους βαθμού από τις εργασίες τους και με το άλλο 50% από εξετάσεις σε εξεταστικά κέντρα.
Κάποιος μπορεί να τελειώσει το πτυχίο του "σπάζοντας" τα μαθήματα ώστε να μπορεί παράλληλα να εργαστεί και να συντηρήσει την οικογένειά του. Έτσι, δίδεται μια μοναδική ευκαιρία σε όσους δεν διαθέτουν χρόνο ή χρήματα για να εγγραφούν σε ένα "παραδοσιακό" πανεπιστήμιο. Μητέρες, ηλικιωμένοι και αποξενωμένοι από την κοινωνία άνθρωποι πήραν το δώρο της μόρφωσης εξαιτίας αυτού του συστήματος.
Ανοικτά Πανεπιστήμια πλέον έχουν ιδρυθεί και σε άλλες χώρες του κόσμου μεταξύ αυτών η Ελλάδα και η Κύπρος. Στην Ελλάδα το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) λειτουργεί στα πρότυπα του Βρετανικού αλλά με ελάχιστα τμήματα σε σχέση με το Βρετανικό.
Ο παραγκωνισμός του ΕΑΠ οφείλεται σε ένα κράμα παραγόντων. Από τη θρυλική Ελληνική γραφειοκρατία και προχειρότητα, αφού περιμένει το κράτος να πληρώσει προσωπικό του ΕΑΠ από το...ΕΣΠΑ, μέχρι την ανοικτή χλεύη κάποιων "παραδοσιακών" πανεπιστημιακών παραγόντων και φοιτητών που νομίζουν πως οι φοιτητές του ΕΑΠ είναι τυχάρπαστοι και πως θέλουν το πτυχίο μόνο για μοριοδότηση στο δημόσιο.
Προφανώς ένα ανοικτό πανεπιστήμιο δεν γίνεται να έχει σχολή Ιατρικής αφού δεν νοείται να σπουδάζει κανείς γιατρός εξ' αποστάσεως. Όμως, υπάρχουν δεκάδες άλλα θεματικά πεδία στα οποία πολύς κόσμος διψά να φοιτήσει είτε για να αυξήσει τα προσόντα του είτε για τη χαρά απόκτησης ενός διπλώματος. Συν τοις άλλοις, το εκάστοτε κράτος με ελάχιστα δίδακτρα μπορεί να αποκτήσει τεράστια έσοδα.
Άραγε ένα τέτοιο εγχείρημα, μια προσπάθεια ανοίγματος της εξ'αποστάσεως εκπαίδευσης στον πολίτη, μπορεί να συμβεί; Υπάρχουν οι υποδομές, τα αμφιθέατρα, το διδακτικό προσωπικό;
Άν το κατάφεραν στην Αγγλία, είναι εφικτό. Το κράτος εκεί ξέρει τη σημασία των ανθρώπων με προσόντα και δεξιότητες και επενδύει σε αυτούς, γνωρίζοντας πως αυτοί θα φέρουν πλούτο με την εργασία τους.
Αντί λοιπόν να αναλωνόμαστε στην Ελλάδα σε καταλήψεις, σνομπισμούς και "θαψίματα", ας σκεφτούμε την επανάσταση που κομίζουν τα ανοικτά πανεπιστήμια.
Αντιλαμβανόμενα την αξία της μάθησης από το σπίτι, φημισμένα πανεπιστήμια όπως το Χάρβαρντ, το ΜΙΤ, το Καλιφόρνια Μπέρκλεϊ, κλπ, ίδρυσαν την EdX, μια δωρεάν διαδικτυακή πλατφόρμα μάθησης που προσφέρει σύντομες σειρές μαθημάτων για μόρφωση και βελτίωση της γνώσης. Μάλιστα, το Χάρβαρντ ήδη απονέμει εκπαιδευτικές μονάδες σε κάποια από αυτά τα μαθήματα οδηγώντας και στην απόκτηση πτυχίου, μέχρι τώρα όνειρο απατηλό για χιλιάδες ανθρώπους μιας και μιλάμε για το νούμερο ένα πανεπιστήμιο στον κόσμο αυτή τη στιγμή.
Όλα αυτά θα έπρεπε να διαταράξουν το μακάριο ύπνο των εν Ελλάδι ιθυνόντων για να βρεθούν τρόποι επένδυσης για τη μεγάλη ευκαιρία της γνώσης και της βελτίωσης των δεξιοτήτων των πολιτών.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου