Η ανέφικτη ειρήνη

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Οι πρόσφατες εχθροπραξίες μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων για μια ακόμη φορά αποδεικνύουν πως δεν υφίσταται καμιά ελπίδα ειρήνευσης μεταξύ των δυο πλευρών. Η τελευταία φορά που οι δυο πλευρές έφτασαν ένα βήμα πριν τη συμφιλίωση ήταν το 1993 κατά τη συμφωνία του Όσλο, η οποία τορπιλίστηκε όμως και από τις δυο πλευρές. Επιπλέον, αυτή η σημαντική συμφωνία κόστισε τη ζωή στον τότε πρωθυπουργό του Ισραήλ Γιτζάκ Ράμπιν.

Τα τελευταία 20 χρόνια είναι φανερό πως και οι δυο πλευρές έχουν τραβήξει το σκοινί στα άκρα. Το μεν Ισραήλ συνεχίζει τους εποικισμούς - σφήνες σε μέρη που κυριαρχεί το Παλαιστινιακό στοιχείο, η δε Παλαιστινιακή Αρχή ανήμπορη να επιβάλλει τις θέσεις της δια εμπνευσμένης διπλωματίας, έχει καταλήξει να αποδέχεται τη Χαμάς ως κυβερνητικό εταίρο γνωρίζοντας πως κανένα κράτος στον κόσμο δεν μπορεί να θεωρήσει τη Χαμάς απελευθερωτικό στρατό αφού κύριο μέλημά της είναι η εξόντωση του Ισραήλ.

Στο παιχνίδι όπως πάντα μετέχει και η Χεζμπολάχ από το Λίβανο καθώς και Αραβικά κράτη που θεωρούν πως οι Παλαιστίνιοι έχουν αδικηθεί και χρειάζονται στήριξη.

Η Ελλάδα μετά τις τελευταίες προσεγγίσεις του Ισραήλ δεν μπορεί πλέον ανοικτά να υποστηρίζει τους Παλαιστίνιους, εκλιπόντος μάλιστα του Γ. Αραφάτ ο οποίος διατηρούσε μακρόχρονες φιλίες με τον Α. Παπανδρέου και άλλους πολιτικούς. Για να αντισταθμιστεί λοιπόν ο Τουρκικός κίνδυνος, η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν δημιουργήσει ένα άτυπο άξονα συνεργασίας.

Οι δε χώρες της Δύσης, αδυνατούν να σκεφτούν πέρα από το αυστηρό γράμμα του νόμου που λέει πως όταν μια χώρα απειλείται, δικαιούται να αμυνθεί. Προφανώς όμως η εκτόξευση ρουκετών δεν είναι λογικό να απαντάται με αεροπορικές επιδρομές και εισβολή στρατού. Διάφοροι αναλυτές, δε, υποστηρίζουν πως για κάθε Ισραηλινό που σκοτώνεται, 30 ή περισσότεροι Παλαιστίνιοι συχνά αθώοι, πληρώνουν με τη ζωή τους.

Αυτή η υπέρμετρη δυσαναλογία δεν δικαιώνει ηθικά το αμυνόμενο κράτος. Από την άλλη όμως, δεν δικαιούται και ο επιτιθέμενος να επιτίθεται για να δώσει μαθήματα στον εχθρό του γνωρίζοντας πως αθώοι άνθρωποι αναμένονται να πεθάνουν εκατέρωθεν και μάλιστα με συντριπτική αναλογία εις βάρος του επιτιθέμενου.

Όλα αυτά δείχνουν πως δεν υπάρχει θέληση για ειρήνη και πως κάθε ιντιφάντα, επιδρομή του Ισραήλ ή εκτόξευση ρουκετών το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν περισσότερο μίσος, εκδίκηση, βομβιστές αυτοκτονίας και μια ατμόσφαιρα φόβου και ανασφάλειας.

Κάποιος θα μπορούσε απλουστευτικά να πει πως οι δυο πλευρές πρέπει να μάθουν να ζουν η μια δίπλα στην άλλη. Κι αυτό θα μπορούσε να συμβεί αν η Χαμάς έπαυε κάθε εχθρικής ενέργειας, αν όλοι οι Παλαιστίνιοι αναγνώριζαν το Ισραήλ σαν γειτονικό κράτος και αν το Ισραήλ αναγνώριζε την Παλαιστίνη ως κράτος που δικαιούται να έχει ίσα δικαιώματα με όλα τα κράτη, συνάμα με τις ίδιες υποχρεώσεις.

Προφανώς υπάρχουν αρκετές δυνάμεις και στις δυο πλευρές που δεν επιθυμούν λύση. Αλλά μέχρι αυτό να συμβεί, αν συμβεί, ανθρώπινες ζωές θα πεθαίνουν στο βωμό του παραλόγου. Ίσως βέβαια το παράλογο να υπάρχει πρώτα στην ψυχή όσων μισούν έναν άλλο άνθρωπο επειδή δεν είναι του ιδίου έθνους ή θρησκείας. Αυτά άλλωστε έφεραν και τους 2 Παγκόσμιους πολέμους. Αλλά το ζήτημα είναι ποιος τα λαμβάνει αυτά υπόψη.