του Μανόλη Μπουχαλάκη
Σε ένα ρευστό πολιτικό σκηνικό, ο Φραγκίσκος Παρασύρης, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στο Ηράκλειο μέχρι το 2012, μας μιλά για τα πολιτικά λάθη του κινήματος, ομολογεί το δικό του «mea culpa» για την αλλαγή στάσης του για το Μνημόνιο και καταθέτει τις ιδέες του για την πόλη του Ηρακλείου και την Κρήτη, ανοίγοντας το δρόμο για μια υποψηφιότητά του στις επικείμενες δημοτικές εκλογές.
Κ. Παρασύρη θα ήθελα να ξεκινήσω ρωτώντας σας για το κόμμα με το οποίο ήσασταν βουλευτής από το 2009 έως το 2012, το ΠΑΣΟΚ. Είναι προφανές ότι το πάλαι ποτέ κραταιό κόμμα δεν ήταν έτοιμο για την οικονομική κρίση, όπως φάνηκε με την εκλογική του ήττα και μάλιστα στο μεγαλύτερο προπύργιό του, την Κρήτη. Ο κόσμος αποδοκίμασε το όλο οικοδόμημα στο οποίο στηριζόταν το ΠΑΣΟΚ από το 1981. Πείτε μου κάποιους τομείς που πιστεύετε πως έγιναν μεγάλα λάθη από τις ηγεσίες του κινήματος και που οδήγησαν στον «εξοστρακισμό» του από την Κρήτη και από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες.
Θεωρώ ότι ο εξοστρακισμός του από την Κρήτη δε διαφοροποιείται από τα γενικά χαρακτηριστικά του φαινομένου σε όλη την επικράτεια. Μπορεί να υπάρχουν τοπικές ιδιαιτερότητες, όπως ας πούμε η αντι-δεξιά παράδοση της Κρήτης, από την εποχή του Ελ. Βενιζέλου, που «απέκλεισε» μια εναλλακτική στροφή προς την κεντροδεξιά. Με δυό λόγια ο κόσμος της Κρήτης στράφηκε σε αυτό που ένιωθε πιο συγγενή χώρο στη δημοκρατική του παράδοσή.
Από εκεί και πέρα, το μεγάλο λάθος της διακυβέρνησης 2009-2012 έγινε στην αφετηρία. Γνωρίζω πλέον ότι η κυβέρνηση μέχρι την ψήφιση του πρώτου προϋπολογισμού για το 2010 (Δεκέμβριος του 2009), δεν είχε υπολογίσει αυτό που ερχόταν. Η συνειδητοποίηση έγινε στα τέλη του Γενάρη του 2010, εκεί γύρω στο οικονομικό φόρουμ του Νταβός. Εκείνη την περίοδο θα έπρεπε ο Παπανδρέου να εξηγήσει στον Ελληνικό λαό τι συμβαίνει, να αναδείξει τις ευθύνες όλων και να αποσπάσει συναίνεση απ’ τον λαό για τις όποιες αποφάσεις θα έπαιρνε. Αυτό βεβαίως εμείς, οι τότε βουλευτές, το καταλάβαμε πολύ αργότερα, διότι όπως κατανοείτε δεν είχαμε όλη την εικόνα.
Πού αποδίδετε τη δημοσκοπική «αντοχή» της Χρυσής Αυγής; Πως ερμηνεύετε την άνοδο και την απήχησή της σε ποικίλα κοινωνικά στρώματα;
Στις έρευνες γνώμης αποτυπώνεται καθαρά ότι από το σύνολο των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής, μόνο το 25% την επιλέγει για ιδεολογικούς λόγους και το υπόλοιπο 75% διακατέχεται από κίνητρα οργής και αγανάκτησης προς το υπάρχον πολιτικό σύστημα και στις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Άρα να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν τρελάθηκαν οι Έλληνες ξαφνικά και ασπάστηκαν το φασισμό. Το ποσοστό αυτών παραμένει ακόμη εξαιρετικά χαμηλό.
Οι πολιτικές εξουθενωτικής λιτότητας είναι κατά κύριο λόγο η αιτία που στρέφει τον κόσμο στην Χρυσή Αυγή. Η μάστιγα της ανεργίας, η έλλειψη ελπίδας και διεξόδου μέσα απ’ αυτές τις πολιτικές και το ανεξέλεγκτο πρόβλημα της μετανάστευσης, είναι όσα δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ένα προσφιλές στη Χρυσή Αυγή ακροατήριο. Βέβαια, άποψή μου είναι ότι μέρος του αστικού πολιτικού συστήματος έχει σοβαρές ευθύνες, αφού λειτούργησε με αδικαιολόγητη ανωριμότητα απέναντι στο φαινόμενο. Υπήρξε μια αμφισημία το τελευταίο διάστημα, που έφτανε μέχρι το γλυκοκοίταγμα στη Χρυσή Αυγή από ορισμένους.
Τελικά τι μπορεί να γίνει για να επανέλθει μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος στον κεντρώο χώρο και να αποφύγουμε μια συσώρρευση ψηφοφόρων προς τα δυο πολιτικά άκρα, που ενδεχομένως δε θα επιτρέψουν σταθερές και μετριοπαθείς κυβερνήσεις;
Κοιτάξτε αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο πλέον εγχείρημα, παρά τις επιθυμίες μας. Όπως είδαμε ο κεντρώος χώρος κατακερματίστηκε και καταβαραθρώθηκε μέσα σε διάστημα μηνών. Το γκρέμισμα είναι εύκολο, το χτίσιμο είναι δύσκολο. Έχω την αίσθηση ότι το δίπολο που είναι σχηματισμένο θα κυριαρχήσει στις επόμενες εκλογές και θα περιορίσει πολύ αυτό που ονομάζουμε κέντρο. Αρέσκεται άλλωστε κι ο κόσμος στα δίπολα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι όποιες προσπάθειες γίνονται στην κεντροαριστερά δεν πρέπει να ενθαρρύνονται και να υποστηρίζονται. Απλώς περιγράφω την αντικειμενική δυσκολία της προσπάθειας, όταν έχεις απέναντί σου μια θάλασσα λαϊκισμού να υπερβείς.
Το αισιόδοξο οπωσδήποτε είναι η στροφή σε μια σοβαρότητα και στον ρεαλισμό που κάνει πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχω την ίδια άποψη για τον ΣΥΡΙΖΑ με αυτήν που είχα ένα χρόνο πριν και βέβαια για μένα δεν είναι σωστό να τον κατατάσσουμε πλέον στα πολιτικά «άκρα». Νομίζω εξάλλου ότι στη συζήτηση για την ανασύσταση του κεντροαριστερού χώρου, τα μάτια αυτών που προβληματίζονται πρέπει να είναι στραμμένα προς τα Αριστερά.
Έχω την πεποίθηση ότι η κεντροαριστερά πρέπει να ξεφύγει από την αποδοχή του μονοδρόμου της λιτότητας για την Ευρώπη και σ’ αυτό θα βοηθήσει το μπόλιασμα με τις επιδιώξεις του ΣΥΡΙΖΑ. Απ’ την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ, για να είναι αξιόπιστος σε όσα λέει, χρειάζεται μια περεταίρω εκλογίκευση των προτάσεών του. Υπό αυτήν την έννοια μπορεί να βρεθεί πεδίο συνεννόησης.
Αλήθεια, γιατί κάποτε είχατε πει πως δε θα ψηφίζατε το Μνημόνιο, αλλά το κάνατε; Τι σας έκανε να αλλάξετε γνώμη σε ένα τόσο μεγάλο και σοβαρό ζήτημα, όπως η ψήφιση ενός κατά πάνδημη ομολογία βλαβερού συμφώνου με την Τρόικα, που έφερε τόσα δεινά στη χώρα;
Γνωρίζω σε ποια δήλωση αναφέρεστε. Ωστόσο πρέπει να σας πω ορισμένα πράγματα. Η δήλωση πράγματι ήταν λάθος, ήταν ατυχής και τελικά δεν εξέφρασε αυτό που ήθελα να πω εκείνη την ώρα. Χρησιμοποίησα μάλιστα και ένα λάθος ρήμα. Ωστόσο απομονώθηκε και έπαιξε πάρα πολύ στα social media με αποτέλεσμα να υπάρχει αυτή η εικόνα σήμερα. Ξαναλέω ήταν λάθος μου.
Όποιος, όμως, είχε παρακολουθήσει ολόκληρη την εκπομπή δεν κατέληγε απαραίτητα στο συμπέρασμα που λέτε. Η εκπομπή, εξάλλου, έγινε την Πέμπτη και μέχρι την Κυριακή στα ρεπορτάζ που γινόταν σε σχέση με το ποιοί θα καταψηφίσουν, δε με συμπεριλάμβαναν.
Η πραγματικότητα βεβαίως είναι ότι μέχρι τη μέρα της ψηφοφορίας έκλινα προς το όχι. Την ημέρα εκείνη εκτίμησα κι άλλες παραμέτρους που ως τότε δεν είχα λάβει υπόψιν μου.
Θα ήθελα να έρθουμε λίγο στα ζητήματα της Κρήτης. Εν μέσω κρίσης τι ευκαιρίες βλέπετε για ανάπτυξη στο νησί; Αρκεί να μένουμε μόνο στο τουριστικό προϊόν και τις αγροτικές επιδοτήσεις ή έχουμε ανάγκη πιο ριζικών αλλαγών και πιο τολμηρών προσπαθειών για να αναδείξουμε το νησί μας;
Πιάσατε δυο κρίσιμους τομείς της οικονομίας του νησιού. Υπάρχει ένα αισιόδοξο σημείο. Υπάρχουν πάρα πολλά περιθώρια βελτίωσης τόσο στον τουρισμό όσο και στην αγροτική οικονομία. Για τον τουρισμό βεβαίως είμαι πολύ πιο αισιόδοξος, διότι εδώ και χρόνια υπάρχει μια διαμορφωμένη μεγάλη οικονομία και αγορά, πολύ καλοί επιχειρηματίες οι οποίοι δραστηριοποιούνται και μια εδραιωμένη εξωστρεφή κουλτούρα. Ο τουρισμός λοιπόν είναι μια βιομηχανία, που αν υποστηριχθεί από την πολιτεία και τις τοπικές αρχές, μπορεί κάθε χρόνο να προσθέτει σημαντικά έσοδα στο νησί. Για παράδειγμα δυο μεγάλες αεροπορικές εταιρίες επέλεξαν το αεροδρόμιο του Ηρακλείου ως τόπο διασύνδεσης με μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Επομένως το ζήτημα των υποδομών και εν προκειμένω του αεροδρομίου παραμένει, όπως και το θέμα της κατασκευής μαρίνων, το οποίο είναι ένα ανεπίτρεπτο έλλειμμα για ένα μέρος όπως την Κρήτη. Οι κατάλληλες υποδομές, οι στοχευμένες παρεμβάσεις, ο συντονισμός ενεργειών και η συνέργεια των φορέων μπορούν να ανοίξουν ακόμη μεγαλύτερες αγορές.
Στην αγροτική οικονομία είναι προφανές ότι το μοντέλο των επιδοτήσεων έχει τελειώσει. Η πραγματικότητα είναι ότι παρότι υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια βελτίωσης δεν είμαι τόσο αισιόδοξος. Παρότι ο κόσμος έχει κάνει μια μεγάλη στροφή και πάλι στην παραγωγή, παρότι ενδιαφέρονται για την γη πιο κατηρτισμένοι και πιο μορφωμένοι συμπολίτες μας απ’ ότι στο παρελθόν, εξακολουθεί να υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα. Η έλλειψη ρευστότητας από τις τράπεζες εμποδίζει την όποια πραγματικά μεγάλη επανάσταση στον αγροτικό τομέα, διότι η όποια βελτίωση στις καλλιέργειες ή όποια αλλαγή σε πιο δυναμικές, έχει ένα κόστος στο οποίο οι νέοι αγρότες αδυνατούν να ανταπεξέλθουν. Το νέο δυναμικό που έχει στρέψει την προσοχή του προς τον αγροτικό τομέα, με τις παρούσες συνθήκες θεωρώ ότι έχει πεπερασμένες δυνατότητες, δεν ξεπερνά δηλαδή μια κρίσιμη κλίμακα οικονομίας. Βεβαίως, αυτό που τουλάχιστον γίνεται σε σχέση με το παρελθόν, είναι η υποκατάσταση των εισαγωγών μας σε αγροτικά προϊόντα, καθώς επέστρεψε μια παλιά «μόδα» και όποιος μπορεί καλλιεργεί το δικό του μποστάνι.
Μια οικονομία που εγώ βλέπω με καλό μάτι και πάρα πολλές δυνατότητες, είναι αυτή της καινοτομίας και της ψηφιακής τεχνολογίας. Στην Κρήτη έχουμε ερευνητικά ιδρύματα και Πανεπιστήμια που μπορούν να την υποστηρίξουν, έχουμε πάρα πολύ καλά κατηρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό και μάλιστα με πολύ ανταγωνιστικούς μισθούς, το κόστος έναρξης τέτοιων εταιριών είναι χαμηλό και ταυτόχρονα η φύση των εταιριών αυτών και η μη εμπλοκή τους με πολλές υπηρεσίες π.χ. πολεοδομίες, υγειονομικό, αστυνομία κτλ. παρακάμπτει τον βραχνά της ελληνικής γραφειοκρατίας. Αρχίζουν επίσης να σχηματίζονται διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία είτε από τράπεζες, είτε από χορηγήσεις της ΕΕ, είτε -κι αυτό είναι το πιο βασικό-, από ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια venture capital που φτάνουν τα 100 εκατ. ευρώ. Ένας δυναμικός κλάδος της οικονομίας που μας ταιριάζει σε αυτές τις συνθήκες και που αν δεν το ξέρετε απασχολεί ήδη 4.000 άτομα στη χώρα μας και εξάγει τεχνολογία 800 εκ. στο εξωτερικό. Περισσότερα δηλαδή από όσα εξάγουμε σε ελαιόλαδο!
Υπάρχουν κάποιες πληροφορίες, ας μην τις πω φήμες, πως σκοπεύετε πιθανόν να θέσετε υποψηφιότητα για το Δήμο Ηρακλείου. Πριν μου απαντήσετε θα ήθελα τη γνώμη σας πρώτα για το πως βλέπετε ως πολίτης το Ηράκλειο, τι συν και πλην έχετε διαπιστώσει και κατόπιν απαντήστε μου για το θέμα της πιθανής σας υποψηφιότητας.
Το Ηράκλειο έχει πολλά και σωρευμένα πλέον προβλήματα. Η κρίση ήρθε να επιτείνει τις χρόνιες παθογένειες και να προσθέσει ακόμη περισσότερες που αν δεν υπάρξει αλλαγή, θα παγιωθούν κι αυτές. Πράγματα μπορεί να γίνονται ή να έγιναν στο πρόσφατο παρελθόν, όμως όλα συμβαίνουν αποσπασματικά και ξεκομμένα από έναν συλλογικό στόχο. Αυτό νομίζω είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην πόλη μας.
Λείπει ένας συλλογικός προσανατολισμός, ένας βασικός σχεδιασμός, ένα όραμα για το τι θέλουμε και που πάμε. Νιώθεις ότι όσα συμβαίνουν, ελάχιστα αφορούν την καθημερινότητα του καθενός μας ή ακόμη κι όταν μας αφορούν, ελάχιστα μπορούμε να παρέμβουμε στις τελικές αποφάσεις.
Αυτή η έλλειψη θεωρώ ότι έχει οδηγήσει στο κόψιμο ενός νοητού νήματος που συνδέει τους κατοίκους της πόλης, που γεννά τον απαιτούμενο σεβασμό απέναντι στα δημόσια αγαθά, την περηφάνια για τον τόπο σου και την αποδοχή κάποιων προτεραιοτήτων που από κοινού έχουμε αποφασίσει.
Κι επειδή μπορεί όλα αυτά να ακούγονται πολύ θεωρητικά σας δίνω παραδείγματα. Οι στόχοι και οι προτεραιότητες τίθενται μέσα από μια ειλικρινή επανεξέταση των δυνατοτήτων μας, μαζί με τους πολίτες και τους φορείς. Δεν μπορούμε να λέμε ότι θα γίνουμε απ’ τη μια μέρα στην άλλη Παρίσι, ή Νίκαια ή Φλωρεντία.
Μπορούμε όμως αν για παράδειγμα αποφασίσουμε ότι είμαστε μια τουριστική πόλη κι ότι αυτό μας συμφέρει, να συντονιστούμε για το πώς θα γίνουμε μια πραγματικά καλύτερη τουριστική πόλη προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες στους επισκέπτες. Και αυτό αφορά από το πώς οργανώνουμε καλύτερα το αεροδρόμιο ή το λιμάνι, τα έργα υποδοχής επισκεπτών, μέχρι την λειτουργία των μουσείων, την λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων και των επιχειρήσεων εστίασης, μέχρι τον σχεδιασμό των πεζοδρομήσεων, τη σηματοδότηση των ιστορικών μνημείων, τη διαρρύθμιση των πάρκινγκ και μια μεγάλη σειρά πραγμάτων. Πότε όμως συμφωνήθηκε κάτι παρόμοιο, κάτι που να έκανε συμμέτοχους και κοινωνούς όλους τους εμπλεκόμενους. Όλα δεν έχουμε την αίσθηση ότι γίνονται στην τύχη, ξεκομμένα κι αποσπασματικά; Το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε για την κοινωνική πολιτική στο Δήμο. Υπάρχει πλέον πολύς πόνος δίπλα μας, ανεργία, φτώχεια και απελπισία στον κόσμο. Η λέξη αλληλεγγύη δεν μπορεί να γίνει ένας συλλογικός και οργανωμένος στόχος για το Ηράκλειο;
Για παράδειγμα είμαστε μια πόλη με πάρα πολλούς αναξιοπαθούντες, με ανέργους, με υψηλούς δείκτες αυτοκτονιών και για αυτό δείχνει να μην ασχολείται κανείς ή όποιος ασχολείται κάνει πολιτική εκμετάλλευση του φαινομένου. Υπάρχουν όμως μια σειρά υποστηρικτικών δομών σε εθνικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο, που κανένας δεν επιχειρεί να συντονίσει για να φτιάξει ένα ασφαλές δίκτυ προστασίας, πρόληψης και βοήθειας το οποίο να είναι εύκολα προσβάσιμο σ’ όποιον το χει ανάγκη. Πράγματα τα οποία γίνονται εδώ και χρόνια στο εξωτερικό.
Θα μπορούσε λοιπόν να υπάρξει μια καθαρή δέσμευση μετά από συγκροτημένο σχεδιασμό και εμπλοκή όλων, ότι στο Ηράκλειο θα κάνουμε τα πάντα όχι μόνο ως Δήμος αλλά ως κοινωνία, να μη μείνει κανείς μόνος του, να μην μείνει κανείς αβοήθητος αν η ζωή του τα φέρει έτσι. Ότι βάζουμε ψηλά το στόχο η αλληλεγγύη να γίνει προτεραιότητα σε αυτήν την πόλη. Ζητήματα που χρειάζεται δηλαδή να τεθούν σε κίνηση από την Δημοτική Αρχή, συντονίζοντας και ανασυντάσσοντας τις δυνάμεις του τόπου, δείχνοντας τον προορισμό και χαράσσοντας τους στρατηγικούς στόχους για το Ηράκλειο σε συνεννόηση και συνεργασία με όλους.
Αυτό είναι το μεγάλο έλλειμμα. Το όραμα για μια άλλη πόλη. Κι επειδή αυτά είναι θέματα που δεν προβληματίζουν μόνο εμένα, πράγματι σας λέω ότι υπάρχει μια μεγάλη ομάδα συμπολιτών μας με τους οποίους συζητώ το ενδεχόμενο να δημιουργήσουμε μια ανεξάρτητη και πολυσυλλεκτική δημοτική κίνηση, μακριά από κόμματα. Διεργασίες υπάρχουν και μάλιστα έντονες, αλλά ακόμη δεν έχουμε πάρει τις τελικές αποφάσεις.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου