Νέοι και άνεργοι : Αλλαγή ρότας

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Άν δει κανείς πέρα από τα ποσοστά του 60% ανεργίας στους νέους "κάτω των 25 ετών" και τις συναφείς ειδήσεις τραγωδίας και ολοκαυτώματος, πιθανότατα θα χωρίσει τη νεολαία της χώρας μας σε 2 κατηγορίες.

Πρώτον, τα παιδιά με κίνητρα, ταλέντα και όραμα. Σε αυτούς μπορεί αλλά όχι απαραίτητα μπορεί να συμπεριλαμβάνονται οι αριστούχοι στο σχολείο τους και στις εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το διάβασμα θέλει κόπο και πολλή φαιά ουσία. Η είσοδος βέβαια σε ένα πανεπιστήμιο δεν κάνει αυτόματα έναν άνθρωπο χρήσιμο στους γύρω του ή δεν τον αποτρέπει από το να κυνηγήσει μόνο μια καρέκλα στο δημόσιο. 

Επιστρέφω στα υπόλοιπα παιδιά με κίνητρα, ταλέντα και όραμα. Αυτά δεν είναι μόνο του διαβάσματος αλλά έχουν ταλέντα. Στα σπορ, στη μουσική, το χορό, τις καλές τέχνες. Έχουν δημιουργικότητα και ιδέες. Συμμετέχουν σε ομάδες, εκφράζονται, ονειρεύονται. Δεν είναι κακό να ονειρεύεσαι ακόμα και στην εποχή μας. Παιδιά ονειρεύονται στην Αφρική της πείνας, στη Μέση Ανατολή του πολέμου, σε στέπες και ερήμους. Πόσο μάλλον στην Ελλάδα που τα έχει όλα. Ίσως τα βασικά για αρκετούς, αλλά όλα τα βασικά.

Αυτά τα παιδιά συχνά πέφτουν θύματα των πάντοτε παρόντων "κορακιών" της αγοράς. Κρίση ή μη κρίση, διάφοροι "δουλέμποροι" ορέγονται τον ανειδίκευτο νέο για να κάνει ένα κάρο δουλειές, να εισπράττει αχαριστία και φυσικά να πληρώνεται ελάχιστα. Βεβαίως βεβαίως. Αυτά υπήρχαν χρόνια τώρα και δεν αναμένονται να αλλάξουν, κρίση ξε-κρίση. Ο νέος δεν είναι ωραίος, σύμφωνα με το τραγούδι. Είναι για καρπαζιές και κατσάδες. Ελάχιστοι πιστεύω έχουν βιώσει το αντίστροφο.

Όμως τα παιδιά με όραμα και ταλέντο δεν πτοούνται. Εμμένουν στις ικανότητές τους, στα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους. Ίσως χρειαστεί να κάνουν πολλές δουλειές του ποδαριού μέχρι να καταφέρουν να αποκτήσουν μια λογική δουλειά. Όμως θα μάθουν τη χαρά του να έχεις βγάλει δικά σου λεφτά αντί να περιμένεις από τους γονείς να σε χαρτζηλικώσουν. Θα καταλάβουν την αξία του να είσαι σωστός καταναλωτής και αγοραστής ώστε αύριο να ξέρεις πως να φροντίσεις το σπίτι σου και την δική σου οικογένεια. 

Να δούμε λίγο τώρα και την άλλη κατηγορία νέων. Είναι αυτοί που έχουν μείνει μονίμως σε ένα στάδιο αφασίας. Ασχολούνται κυρίως με το κινητό τους, το Ίντερνετ και το φρέντο εσπρέσσο. Μόνο λόγω της αφόρητης γκρίνιας των γονέων τους στέλνουν κανένα βιογραφικό για δουλειά. Και τι βιογραφικό! Τσαπατσούλικο, ανορθόγραφο, βγαλμένο καρμπόν από το Europass. Με μηδενικές δεξιότητες. Με γνώσεις υπολογιστών της περασμένης δεκαετίας και ξένων γλωσσών επιπέδου τρίτης τάξης και αν. Με εκατοντάδες φίλους στο φέϊσμπουκ με τους οποίους μοιράζονται παιχνιδάκια τύπου Farmville και φωτό με ζόρικο υφάκι για τα αγόρια και σέξι γυναικάκι για τα κορίτσια.

Αυτή η δεύτερη κατηγορία δυστυχώς θα μείνει για πολύ ακόμα άνεργη, ακόμα κι αν η ανεργία πέσει στο 0,1%, Κι αν βρει δουλειά πιθανότατα θα μοιράζει διαφημιστικά φυλλάδια ή θα πηγαίνει να ακούει τα παραμύθια της Χαλιμάς σε "σεμινάρια" πωλήσεων και άλλων "επιχειρηματικών ιδεών". Και τα διάφορα επιδοτούμενα σεμινάρια του ΟΑΕΔ δεν αποτελούν σωτηρία αφού πολλοί εξ αυτών των νέων και νεανίδων πηγαίνουν όχι για να μάθουν κάποια δεξιότητα αλλά για να πάρουν την πενιχρότατη επίδοση. Μετά, έχει ο Θεός, ξανακάνουμε αίτηση για άλλο.

Μέγας λοιπόν ο διαχωρισμός. Η πρώτη ομάδα ψάχνεται, μαζεύει προσόντα και χτίζει δεξιότητες ενώ η δεύτερη είναι παραδομένη σε μια αφασία "ωχαδερφισμού" και πλανεμένης αντίληψης πως ο γονέας θα είναι πάντα εκεί να βοηθάει. Η πρώτη ομάδα έχει σοβαρές πιθανότητες να επιβιώσει και να παράξει έργο ενώ η δεύτερη όχι και τόσες. Και όταν ακόμα οι ανάγκες της ζωής και της οικογένειας κτυπήσουν την πόρτα της δεύτερης ομάδας που θα θελήσει να κάνει παιδιά, ενδέχεται να επικρατήσει η ίδια τάση αφασίας με καβγάδες και μιζέρια ανάμεσα στα ζευγάρια.

Καιρός για αλλαγή ρότας λοιπόν κυρίως για τη δεύτερη ομάδα. Να κτίσει δεξιότητες, να κινητοποιηθεί, να αναδείξει τις δυνάμεις της και να μπει στο στίβο της ζωής μη αποβλέποντας σε καρέκλες του δημοσίου. Όλοι έχουν χώρο και αξία στην κοινωνία αρκεί να κάνουν το βήμα προς τα εμπρός. Για να μην ξανακούσουμε πως οι νέοι κατά 60% κάτω των 25 ετών δεν έχουν τίποτα να κάνουν από το να παίζουν με το smart phone τους.