Η Αραβική άνοιξη και ο χειμώνας του μίσους


του Μανόλη Μπουχαλάκη

Τα νέα δραματικά γεγονότα της Αιγύπτου φέρνουν ξανά στο μυαλό έναν άγραφο κανόνα ο οποίος λέει πως στο μίσος, στη διαίρεση και στον παραλογισμό καμία ιδεολογία και θεωρία δε χωρά. Διάφοροι πολιτικοί αναλυτές έσπευσαν να χαιρετήσουν τα κινήματα που εκδηλώθηκαν σε ορισμένες Αραβικές χώρες και ο ρομαντικός τίτλος "Αραβική Άνοιξη" προστέθηκε στο "κάδρο" αιματηρών διαδηλώσεων και αλλαγών που τίναξαν στον αέρα πολιτικές σταθερότητας δεκαετιών.

Ιστορικά ο Αραβικός κόσμος ήταν ανέκαθεν διχασμένος και περιοριζόταν στα συμφέροντα της κάθε φυλής. Οι μεταξύ των διαφόρων φραξιών έριδες έχουν μείνει στην ιστορία. Οι πάλαι ποτέ Μεγάλες Δυνάμεις "πούλησαν" ουκ ολίγες φορές και αυτούς τους ίδιους Άραβες ηγέτες σαν να μην έφταναν τα δικά τους εσωτερικά προβλήματα.

Τα πάρε-δώσε με την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχαν ως συνέπεια τη δημιουργία κρατών που δεν υπήρχαν όπως το Ιράκ, η Ιορδανία, κλπ. Σε αυτά όμως τα κράτη υπήρξαν εντεταλμένοι ηγέτες των Μεγάλων Δυνάμεων που κυβέρνησαν με σιδηρά πυγμή για να καταπνίξουν τις φυλετικές και θρησκευτικές έριδες.

Όσο κι αν ακούγεται παράξενο, οι Άραβες και το Ισλάμ γενικά ταλανίζονται ακόμα από την ιστορικά απίθανη διαίρεση ανάμεσα σε Σουνίτες και Σιίτες Μουσουλμάνους. Οι μεν Σουνίτες θεωρούν τους πρώτους χαλίφηδες του Μωάμεθ ως γνήσιους διαδόχους του, οι δε Σιίτες θεωρούν πρώτο γνήσιο διάδοχο τον γαμπρό του, Αλή. Οι Σουνίτες αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των Μουσουλμάνων αλλά στο Ιράν κυριαρχούν οι Σιίτες που επηρεάζουν άλλα κρίσιμα σημεία στον πλανήτη (Λίβανο) και κατά συνέπεια τις σχέσεις Αράβων - Ισραήλ.

Η ιδεολογία και η ανάμιξη διδαχών του Κορανίου με πολιτικοκοινωνικές διδαχές που δείχνουν προς μια γενική επικράτηση του Ισλάμ κατά των εχθρών του και ιδίως του Σιωνισμού, έχουν επιφέρει αναρίθμητα προβλήματα στη Μέση Ανατολή και με αφορμή τον Παλαιστινιακό λαό το μίσος ανακυκλώνεται.

Τα κινήματα της "Αραβικής Άνοιξης" δεν φάνηκαν μέχρι στιγμής να αλλάζουν πολλά ως προς την εμπέδωση μια λιγότερο εσωστρεφούς και περισσότερο ανοικτής διακυβέρνησης. Τουναντίον βγήκαν προς τα έξω οι σφοδρές συγκρούσεις για την επικράτηση ομάδων με το στρατό να παίρνει το μέρος του ενός ή του άλλου διεκδικητή.

Ναι μεν απομακρύνθηκαν δικτάτορες στις βορειο-αφρικανικές χώρες όπως ο Μουμπάρακ αλλά το στρατοκρατικό καθεστώς που ο ίδιος είχε ιδρύσει δεν αφήνει την εξουσία φοβούμενο ίσως μια εδραίωση του ριζοσπαστικού Ισλάμ. 

Στο μέσο όλων αυτών στην Αίγυπτο υπάρχει μια γενιά που θέλει μετριοπάθεια, δημοκρατία (έστω με την εκδοχή του ήπιου κοσμικού κράτους), περισσότερες ελευθερίες έκφρασης και βήμα να ακουστούν οι προβληματισμοί και οι ελπίδες της. Σε άλλα κράτη βέβαια παρόμοιες εξεγέρσεις θα είχαν πνιγεί στο αίμα, αλλά στην Αίγυπτο οι εξελίξεις και η μαζικότητα ήταν τέτοια στις διαδηλώσεις που ουδείς θα σκεφτόταν να σκοτώσει χιλιάδες συμπατριωτών του και να ανοίξει την πόρτα της κόλασης του εμφυλίου.

Μένει μόνο να δούμε μέχρι που θα φτάσουν τα παιχνίδια εξουσίας και επιρροών και πόσο ισχυρή μπορεί να αποβεί η επιρροή των Αμερικανών και (πολύ) δευτερευόντως της ΕΕ, 

Ένα μετριοπαθές Ισλαμικό κράτος που δεν θα ασχολείται με την εξόντωση του Ισραήλ, με σωστή κατανομή εξουσιών και "ανοίγματα" στην έκφραση και τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορεί να αποβεί σωτήριο για τη χώρα των Φαραώ. Αλλιώς η "άνοιξη" των διαδηλώσεων θα δώσει τη θέση της στο χειμώνα του μίσους.




Σχόλια