Το μέλλον του ΠΑΣΟΚ

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Τα πολιτικά κόμματα ανέκαθεν εξυπηρετούσαν συγκεκριμένους σκοπούς. Ορισμένα εξ αυτών εμμένουν σε κάποιες ιδεολογίες που πιστεύουν οτι έχουν απήχηση σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας. Άλλα, "ευαγγελίζονται" πρόοδο, ευημερία, κοινωνική δικαιοσύνη και ανάπτυξη. Είτε λοιπόν λόγω πεποιθήσεων ή υποσχέσεων, τα κόμματα προσπαθούν να προσεταιριστούν όσο γίνεται περισσότερους "οπαδούς" και ψηφοφόρους για να έχουν λόγο ύπαρξης. 

Στην Ελλάδα του 2012, το ΠΑΣΟΚ ως ένα (αρχικώς) σοσιαλιστικό κόμμα, έχει φτάσει σε ένα σημείο καμπής μετά το οποίο κανείς δεν ξέρει σε τι μορφή θα υπάρξει και αν θα συνεχίσει να υπάρχει. Τα 21 χρόνια που ήταν στην εξουσία μετά τη συντριπτική νίκη του Α. Παπανδρέου το 1981, επέφεραν μια φθορά και απαξίωση που σχετίζεται κυρίως με την απρόσμενη και ταχύτατη εξάπλωση της οικονομικής κρίσης στην Ελληνική κοινωνία και την πλήρη διάψευση των ελπίδων του μέσου Έλληνα για συνεχή ανάπτυξη και ευημερία.

Ένας δευτερεύων παράγοντας απαξίωσης του ΠΑΣΟΚ είναι η φθορά προσώπων και ιδεολογιών. Τα σκάνδαλα, η ενασχόληση των κυβερνήσεων του κόμματος περισσότερο με τις προσωπικές φιλοδοξίες των στελεχών του και με την επιθυμία για πολιτική επιβίωση, παρά με την πάταξη του πελατειακού συστήματος και την αποκοπή από κάθε διαπλοκή και φαινόμενα διαφθοράς, έκαναν το μέσο σκεπτόμενο ψηφοφόρο να στρέψει την πλάτη του στο κίνημα και το έφεραν σε μια άνευ προηγουμένου κρίση ταυτότητας και ύπαρξης.

Από ιστορικής άποψης, η οικογένεια Παπανδρέου έχει παίξει σημαίνοντα ρόλο στα πολιτικά τεκταινόμενα της χώρας τα τελευταία 50 χρόνια. Από το Γεώργιο Παπανδρέου και την Ένωση Κέντρου μέχρι τον τέως πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου, δίνεται η εικόνα οτι κεντροαριστερή παράταξη στην Ελλάδα δε νοείται να υπάρξει χωρίς ένα εκ της οικογένειας Παπανδρέου. Είναι δε ακόμη μεγάλη η "γοητεία" που ασκεί το όνομα αυτό σε μάζες του πληθυσμού και υπενθυμίζει με πόση δύναμη μπορεί μεγάλο μέρος του λαού να προσκολλάται σε πρόσωπα και όχι σε επιτεύγματα. Αρκεί να θυμήσουμε οτι τον καιρό του Εθνικού Διχασμού, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος σχεδόν εθεοποιήτο ενώ ο Βενιζέλος ήταν υπό πολιτικό και εκκλησιαστικό ανάθεμα, ασχέτως αν ο βασιλιάς έφερε την κύρια ευθύνη για τη Μικρασιατική καταστροφή ενώ ο Βενιζέλος για την επέκταση της Ελλάδας ως τη Μικρά Ασία.

Να θυμήσουμε επίσης οτι ο Ελληνικός Συναγερμός του Στρατάρχη Παπάγου "σάρωσε" στις εκλογές το 1952 (247 έδρες) γιατί ο λαός και ο στρατός πίστευε οτι ο Παπάγος ήταν ένα σκαλί παραπάνω από κοινό θνητό. Το κόμμα του όμως διαλύθηκε 3 χρόνια αργότερα αμέσως μετά το θάνατό του. Μετά τη δικτατορία, ο Κ. Καραμανλής που είχε φτιάξει την ΕΡΕ από τη διάλυση του "Συναγερμού", διάλυσε και την ΕΡΕ και έφτιαξε τη Νέα Δημοκρατία η οποία μετά τη βραχύβια κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη επανήλθε στην εξουσία πάλι με έναν Καραμανλή, ανηψιό του ιδρυτή της.

Βλέπουμε λοιπόν οτι το ΠΑΣΟΚ, όπως και η Νέα Δημοκρατία, είναι άμεσα συνδεδεμένα με τους ιστορικούς ηγέτες τους αλλά και με την "κληρονομιά" που φέρουν τα ονόματα των υιών ή συγγενών των ιδρυτών τους. Εδώ όμως πρέπει να σημειώσουμε οτι δεν βρισκόμαστε στην εποχή του 1-1-4 ούτε στην "Αλλαγή" και τις λαοθάλασσες, αλλά σε απόλυτα ρεαλιστικές εποχές όπου καλούμαστε ως χώρα να λειτουργήσουμε στο πλαίσιο των υποχρεώσεών μας εντός της Ε.Ε. και με ένα εντελώς διαφορετικό διεθνές περιβάλλον παγκοσμιοποίησης και οικονομικής ύφεσης.

Σε αυτό το πλαίσιο είναι αδιανόητο το οποιοδήποτε κόμμα, περιλαμβανομένου του ΠΑΣΟΚ, να λειτουργήσει με βάση το "βαρύ όνομα" του ιδρυτή του και των όποιων "αυλικών". Επίσης, δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον με υποσχέσεις και ανεδαφικά (έως πλήρως ουτοπικά) προγράμματα και εξαγγελίες προς τους ψηφοφόρους. Παρομοίως, το ΠΑΣΟΚ εν προκειμένω δεν χρειάζεται ούτε "Μεσσίες" και αναμορφωτές μα ούτε και έριδες που θα το διασπάσουν.

Ουσιαστικά, η πορεία του κινήματος αυτού θα πρέπει να θεωρηθεί μονόδρομος και προς μια μονάχα κατεύθυνση: την γενναία ανάληψη ευθυνών από όσους μετείχαν στα δρώμενα στο κόμμα τα τελευταία 30 χρόνια και στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τη θαρραλέα και συλλογική προσπάθεια για να απευθυνθεί με ειλικρίνεια και καθαρότητα προς τους Έλληνες για το τι χρειάζεται, όσο επώδυνο και αν είναι, για να επανέλθει η Ελλάδα στο δρόμο της αξιοπρέπειας και της ανάπτυξης κι ας είναι και με αργό ρυθμό. Από την άλλη όμως, χρειάζεται και μια νέα πνοή εθνικής "γραμμής" για να μην καταντήσει η Ελλάδα πειραματόζωο και "σάκος του μποξ" των αγορών χρήματος και περίγελος της διεθνούς κοινότητας.

Οι στιγμές είναι κρίσιμες και ιστορικές. Η συλλογική ευθύνη και η ανάδειξη νέων πολιτικών και ενδεχομένως και προσώπων με ενιαία στρατηγική και οργάνωση, ίσως καταφέρουν την ανασυκγρότηση του ΠΑΣΟΚ. Άν δεν συμβούν αυτά, ας γνωρίζουν οι εντρυφούντες στην πολιτική οτι τα ίδια θα είναι τα ζητούμενα σε οποιοδήποτε νέο κόμμα δημιουργηθεί. Ο λαός θα ζητήσει τις ίδιες εξηγήσεις και θα απαιτήσει την ίδια κάθαρση και ειλικρίνεια. Η υπαγωγή των πολιτικών σε νέα σχήματα και με ανέξοδες υποσχέσεις μόνο και μόνο για την πολιτική επιβίωση το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να αναγκάσει τους Έλληνες να ζητήσουν να κυβερνήσει τη χώρα ο Πούτιν επειδή είναι και Ορθόδοξος Χριστιανός.