Η επιστήμη του πανικού

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Ορμώμενος από το ρεπορτάζ πρωτοσέλιδου Κυριακάτικης εφημερίδας περί κατάργησης του δώρου Χριστουγέννων, του δώρου Πάσχα και του επιδόματος αδείας και τη διάψευση εκ μέρους της τρόϊκας για κάτι τέτοιο, αξίζει κανείς να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο φαινόμενο των φημών. Στη χώρα μας γενικώς επειδή είμαστε των άκρων και συχνά προβαίνουμε σε υστερικές συμπεριφορές, είναι χρήσιμο να σκεφτούμε ορισμένα θεμελιώδη πράγματα.

Πρώτον, οτι η "λαγνεία" της καταστροφής στην οποία επιδίδονται αρκετά ΜΜΕ, δεν πρέπει να μας συμπαρασύρει ποτέ, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής και κοινωνικής αστάθειας. Είτε λόγω κακής πληροφόρησης ή εσκεμμένης διασποράς αναληθών ειδήσεων, τα μέσα που αρέσκονται στο να φέρνουν μια ώρα αρχύτερα την Αποκάλυψη πρέπει να κριθούν αντίστοιχα από το κοινό και την κοινωνία. 

Δεύτερον, ας σκεφτούμε οτι ο πανικός είναι κακός σύμβουλος. Αμέτρητες μελέτες έχουν δείξει οτι αν και σε μικρές ποσότητες μπορεί να φέρει σε εγρήγορση τον άνθρωπο, ο ανεξέλεγκτος και μαζικός πανικός φέρνει καταστροφή και βία χωρίς ουδεμία λογική. Ας πάρουμε για παράδειγμα μια ήπια κατάσταση πανικού που σχετίζεται με την επιστροφή ή όχι στη δραχμή. Αρκετά (σεβαστά υποτίθεται) μέσα "από κει το πάνε από κει το φέρνουν", όλο και πιο πολύ ασχολούνται με το να δημοσιεύουν αναλύσεις "ειδικών" για το πόσο θα υποτιμηθεί η δραχμή (το θεωρούν βέβαιο βλέπετε) και ποιά θα είναι η ζωή μας στο Έλ Πάσο στο οποίο θα έχει μετατραπεί η Ελλάδα μετά τη χρεωκοπία. Αποτέλεσμα αυτής της ανευθυνότητας (στα όρια του εγκλήματος) είναι χιλιάδες άνθρωποι να σπεύδουν στα γκισέ για να πάρουν το κομπόδεμά τους μην τους το φάει η κακιά χρεωκοπία. Με αυτό τον τρόπο όμως η "αιμορραγία" των καταθέσεων στερεί τις τράπεζες από μια ακόμη πηγή ρευστότητας.

Αυτή η σπέκουλα για την οικονομική κατάσταση της Ελλάδας διανθίζεται και με ειδήσεις περί παιδιών που λιποθυμούν από την πείνα και με φωτογραφίες από βαν που διανέμουν συσσίτια. Άν και κανείς δεν ισχυρίστηκε οτι πολλά παιδιά δεν ζουν σε φτώχεια, η προσπάθεια κάποιων να μας πείσουν οτι η Ελλάς συνεργάζεται με τον Ερυθρό Σταυρό και στήνει αντίσκηνα περίθαλψης ή οτι στο λιμάνι του Πειραιά ήδη πλέουν "Λίμπερτυ" με βοήθεια ανθρωπιστική του σχεδίου Μάρσαλ, καταντάει γραφική και ανόητη.

Τρίτον, η όλη ψυχολογία και η αίσθηση οτι "κάτι κακό μας περιμένει" (πέρα από αυτά που μας έχουν ήδη βρει) αναγκάζει χιλιάδες ανθρώπους να ζουν με ανασφάλεια, εφιάλτες τις νύχτες και μίσος κατά του πολιτικού συστήματος το οποίο και θα φανεί στις επόμενες εκλογές στις οποίες κατά πάσα πιθανότητα νικητής θα είναι η ακυβερνησία.

Λύσεις σε όλη αυτή την "επιστήμη" του πανικού που μερικοί λόγω ανοησίας ή εσκεμμένα εφαρμόζουν, υπάρχουν. Πολύ απλά, ας ακούμε τους αρμόδιους φορείς και πρόσωπα που κυβερνούν να μας πουν που βαδίζουμε ως χώρα. Άν αυτοί αποδειχτούν ψεύτες, υπάρχουν και οι κάλπες για τα περαιτέρω. Επίσης, τις αποφάσεις τις παίρνουν οι αρμόδιες κυβερνήσεις για τα Ευρωπαϊκά θέματα. Η Μέρκελ αποφασίζει για τη χώρα της και το Ευρώ και όχι το Ντερ Σπίγκελ ή η Μπίλντ. Ο Σαρκοζί για τη χώρα του και όχι η Λε Σουάρ. Και ο Μόντι αντί της Κοριέρε Ντε Λα Σέρα ή της RAI. 

Τέλος, οι περιφερόμενοι οικονομολόγοι που πληρώνονται (από που άραγε;) για να λένε τις απόψεις τους, ευτυχώς για εμάς δεν αποφασίζουν εκ μέρους της τρόϊκας. Διότι αν αποφάσιζαν, αντί για τη δραχμή θα ξαναγυρίζαμε στη μνα, στους οβολούς και στις ανταλλαγές αγαθών, αν είχαν απομείνει και αγαθά δηλαδή ή θα τρώγαμε ο ένας τον άλλον.