Η νεοελληνική κοινωνία ως σχήμα Πόνζι

του Μανόλη Μπουχαλάκη



Ο Κάρολος Πόνζι τη δεκαετία του 1920 εξαπατούσε επενδυτές με "αεροπλανάκια" που έλεγαν οτι οι επενδύσεις ήταν σίγουρες και με υψηλότατο τόκο. Από τότε, το "σχήμα Πόνζι" έγινε συνώνυμο της απάτης και των μεγάλων λόγων σε συνδυασμό με την ακόρεστη και τερατώδη απληστία αυτών που ονειρεύονται πολλαπλασιασμό των χρημάτων τους "αυθημερόν".

Έλα όμως που "σχήματα Πόνζι" δεν υπάρχουν μόνο στα οικονομικά μα και στην πολιτική. Τα συστατικά της "σούπας" είναι πάνω κάτω τα ίδια. Παίρνεις ένα πολιτικό ή πολιτευτή. Αυτός αρχίζει και σου τάζει το τάδε και το δείνα, διανθισμένα με πολιτικώς ορθές προτάσεις, καθωσπρεπισμό και σοβαρότητα. Μερικοί είναι κι από τη φύση τους ρήτορες και δημαγωγοί και αυτά που λένε "καταπίνονται" αμάσητα από τους ακροατές τους οι οποίοι ξεσπούν ενίοτε σε βροντερά "ζήτω" και χειροκροτήματα.

Κι εδώ φτάσαμε στο δεύτερο "συστατικό" της συνταγής. Οι ακροατές επικροτούν τα λόγια τα μεγάλα του ρήτορος διότι έχουν συμφέρον από τον πολιτικό. Επενδύουν και αυτοί τα όνειρά τους, τις επιθυμίες τους και τα θέλω τους πάνω σε αυτό τον άνθρωπο. Ανεξάρτητα αν πολλές φορές δεν καταλαβαίνουν τι εννοεί αυτός με τους λόγους που βγάζει. Σημασία έχει η επένδυση. Η ελπίδα οτι κάποιου ο γιόκας θα μετατεθεί σε καλή στρατιωτική μονάδα, κάποιου η θυγατέρα θα διοριστεί στο δημόσιο, κάποιο αυθαίρετο θα νομιμοποιηθεί, κάποια πρόστιμα θα σβηστούν.

Ο πολιτικός μας ξέρει οτι πολλά εξ όσων εξαγγέλει είτε δεν μπορούν πρακτικά να γίνουν ή όσα γίνουν ουδεμία σχέση θα έχουν με τον παράδεισο της Εδέμ που ευαγγελίζεται στις ομιλίες του. Εντάξει, θα εξυπηρετήσει πέντε - δέκα δικούς του και άλλους τόσους ψηφοφόρους. Οι άλλοι απλά θα περιμένουν. Εν τω μεταξύ όμως θα έχει εξαπλωθεί η φήμη του πολιτικού ως ανθρώπου που αγαπά τον τόπο του και "έχει βοηθήσει πολύ κόσμο", κάτι αρκετό για την επανεκλογή του όταν ξαναγίνουν εκλογές.

Ιδού λοιπόν το σχήμα Πόνζι στη σύγχρονη Ελληνική ιστορία. Έχουμε "επενδυτές" που θέλουν εδώ και τώρα να γίνουν κάτι στην κοινωνία χωρίς να κοπιάσουν, που θέλουν να τρώνε ακοπίαστα λεφτά και οι άλλοι να πάνε να κουρεύονται. Έχουμε και αρκετούς πολιτικούς που ψεύδονται ασυστόλως και παρουσιάζουν μια κοινωνία ειδυλλιακή αν εκλεγούν, λες και έχουν θεία φώτιση ή υπερδυνάμεις.

Για την ιστορία, αξίζει να πούμε οτι υπήρξαν και υπάρχουν και κάποιοι πολιτικοί που έβαλαν πάνω απ' όλα το συμφέρον της πατρίδας τους και που δεν έταξαν τίποτα σε κανέναν. Αυτοί οι ολίγοι γενναίοι έχουν ήδη λάβει τη δεσπόζουσα θέση που τους ανήκει στους ευπατρίδες της Ελληνικής ιστορίας.

Οι υπόλοιποι, ήδη διαλύονται σε ένα ορυμαγδό κατάρρευσης των σχημάτων Πόνζι τα οποία χρησιμοποιούσαν πουλώντας ψεύτικες ελπίδες. Και μαζί τους καταρρέουν με πάταγο και όσοι επένδυσαν σε αυτούς. Αυτή είναι νομοτελειακά άλλωστε η μοίρα τέτοιων "επενδύσεων", η κατάρρευση και η τραγωδία.

Όσοι επιζήσουν, και μάλλον θα είναι αρκετοί, ας δοκιμάσουν να ξαναφτιάξουν μια Ελλάδα καθαρή από ψευδόμενους πολιτικούς και άπληστους πολίτες. Το πάθημα ας γίνει και μάθημα.

Σχόλια