του Μανόλη Μπουχαλάκη
Η Κρήτη είναι γεμάτη από τοποθεσίες που "αντηχούν" φωνές Ιστορίας και Ελευθερίας. Σε μια από αυτές, στο Θέρισο Χανίων, συνάντησα αναπάντεχα το Νίκο Γιαννικάκη. Η φιγούρα του θύμιζε ταξίδι στο χρόνο των μεγάλων Κρητικών επαναστάσεων του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Με τη λεβέντικη κορμοστασιά και την παραδοσιακή Κρητική φορεσιά του, δεν ήταν μια τουριστική ατραξιόν αλλά ένας Κρητικός Νέστορας με σημαντικές γνώσεις για τον τόπο του έχοντας μετατρέψει παράλληλα το εστιατόριο που διαθέτει στο ιστορικό αυτό χωριό σε μουσείο με υλικό από την Κρητική Επανάσταση του 1905, τη Γερμανική κατοχή αλλά και μετέπειτα.
Ο κ. Νίκος δεν αρνήθηκε να μας μιλήσει για πολλά θέματα. Ξεκίνησε από την επανάσταση του 1821-22 και τη γενναία μάχη 300 Κρητικών εναντίον 6.000 Τούρκων στο Θέρισο. Μια ηρωϊκή Κρητικοπούλα, η Χρυσή Τσεπέτη, αρνούμενη να πάει στο χαρέμι του Σουλτάνου, αλέστηκε στον πετρόμυλο που υπάρχει έξω από το μικρό μουσείο εθνικής αντίστασης του χωριού. Ο κ. Νίκος είπε οτι όταν ήταν μικρός μαζί με τα άλλα παιδιά δεν άφηναν κανένα να αγγίξει τη μυλόπετρα που τη θεωρούσαν ιερή αφού είχε βαφτεί με το αίμα της άτυχης Χρυσής.
Η Κρήτη είναι γεμάτη από τοποθεσίες που "αντηχούν" φωνές Ιστορίας και Ελευθερίας. Σε μια από αυτές, στο Θέρισο Χανίων, συνάντησα αναπάντεχα το Νίκο Γιαννικάκη. Η φιγούρα του θύμιζε ταξίδι στο χρόνο των μεγάλων Κρητικών επαναστάσεων του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Με τη λεβέντικη κορμοστασιά και την παραδοσιακή Κρητική φορεσιά του, δεν ήταν μια τουριστική ατραξιόν αλλά ένας Κρητικός Νέστορας με σημαντικές γνώσεις για τον τόπο του έχοντας μετατρέψει παράλληλα το εστιατόριο που διαθέτει στο ιστορικό αυτό χωριό σε μουσείο με υλικό από την Κρητική Επανάσταση του 1905, τη Γερμανική κατοχή αλλά και μετέπειτα.
Ο κ. Νίκος δεν αρνήθηκε να μας μιλήσει για πολλά θέματα. Ξεκίνησε από την επανάσταση του 1821-22 και τη γενναία μάχη 300 Κρητικών εναντίον 6.000 Τούρκων στο Θέρισο. Μια ηρωϊκή Κρητικοπούλα, η Χρυσή Τσεπέτη, αρνούμενη να πάει στο χαρέμι του Σουλτάνου, αλέστηκε στον πετρόμυλο που υπάρχει έξω από το μικρό μουσείο εθνικής αντίστασης του χωριού. Ο κ. Νίκος είπε οτι όταν ήταν μικρός μαζί με τα άλλα παιδιά δεν άφηναν κανένα να αγγίξει τη μυλόπετρα που τη θεωρούσαν ιερή αφού είχε βαφτεί με το αίμα της άτυχης Χρυσής.
Η επόμενη αναφορά ήταν για τις δεκάδες φορές που Κρήτες πολεμιστές προσφέρθηκαν ως εθελοντές σε εθνικούς αγώνες. Ο ιστορικός Καλλίνικος Κριτοβουλίδης ανέφερε οτι κατά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453, ο Μωάμεθ Β' επέτρεψε σε Κρήτες πολεμιστές την επιστροφή στην πατρίδα του βλέποντας πόσο ηρωϊκά πολεμούσαν. Αυτοί, ερχόμενοι στην Κρήτη φόρεσαν το "σαρίκι" με τα μαύρα κρόσσια σε ένδειξη πένθους για την άλωση της Πόλης.
Ο κ. Νίκος Γιαννικάκης
Η συζήτηση κατόπιν μεταφέρθηκε στην επανάσταση του 1905 όταν ο Ε. Βενιζέλος βροντοφώναξε οτι δεν επιθυμούσε την κηδεμονία των Μεγάλων Δυνάμεων ούτε το πείραμα της Κρητικής Πολιτείας αλλά την πλήρη ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Ο κ. Νίκος χαρακτήρισε ανιστόρητους όσους (ελάχιστους) αρέσκονται στο να "περιφέρουν" τη σημαία της Κρητικής πολιτείας και τόνισε τους αγώνες των Κρητικών στη Μικρά Ασία, τους 86 εθελοντές από το Θέρισο στο Μακεδονικό αγώνα και σε πολλές άλλες περιπτώσεις.
Ο Ε. Βενιζέλος πέτυχε σχεδόν παμψηφεί να ενώσει τους κατοίκους του Θερίσου στη διακύρηξη της επανάστασης. Οι 2 οικογένειες που είχαν αντιρρήσεις κάμφθηκαν όταν στη μεν μια ο Βενιζέλος βάφτισε ένα παιδί και στην άλλη έκανε "κουμπαριά"!. Σύντομα το Θέρισο έγινε "επαναστατική κυψέλη" με εφημερίδα, πιεστήριο, φούρνους, δεξαμενές νερού, εκτύπωση πολεμικών γραμματίων, κλπ. Το 1909 οι Κρήτες οπλαρχηγοί απαίτησαν από το Βενιζέλο να τερματίσει το καθεστώς ημιαυτονομίας της Κρητικής Πολιτείας και τελικά το 1913 η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα. Πολλοί ισχυρίζονται οτι χάρη στο κίνημα του Θερίσου και στην αποφασιστικότητα του Ελ. Βενιζέλου, ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος των Αθηνών έσπευσε να καλέσει το μεγάλο Κρητικό και να του ζητήσει τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλάζοντας το ρου της Ελληνικής Ιστορίας στον 20ο αιώνα.
Ο Ε. Βενιζέλος πέτυχε σχεδόν παμψηφεί να ενώσει τους κατοίκους του Θερίσου στη διακύρηξη της επανάστασης. Οι 2 οικογένειες που είχαν αντιρρήσεις κάμφθηκαν όταν στη μεν μια ο Βενιζέλος βάφτισε ένα παιδί και στην άλλη έκανε "κουμπαριά"!. Σύντομα το Θέρισο έγινε "επαναστατική κυψέλη" με εφημερίδα, πιεστήριο, φούρνους, δεξαμενές νερού, εκτύπωση πολεμικών γραμματίων, κλπ. Το 1909 οι Κρήτες οπλαρχηγοί απαίτησαν από το Βενιζέλο να τερματίσει το καθεστώς ημιαυτονομίας της Κρητικής Πολιτείας και τελικά το 1913 η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα. Πολλοί ισχυρίζονται οτι χάρη στο κίνημα του Θερίσου και στην αποφασιστικότητα του Ελ. Βενιζέλου, ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος των Αθηνών έσπευσε να καλέσει το μεγάλο Κρητικό και να του ζητήσει τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλάζοντας το ρου της Ελληνικής Ιστορίας στον 20ο αιώνα.
Σήμερα, αν επισκεφθεί κανείς το ιστορικό χωριό που βρίσκεται "ριζωμένο" στους πρόποδες του βουνού μετά το εξαιρετικής ομορφιάς φαράγγι, θα διαπιστώσει οτι συχνά τα "αφανή" μέρη μακριά από το μαζικό τουρισμό και την "πλαστικοποίηση" έχουν να προσφέρουν όχι μόνο εξαιρετική Κρητική κουζίνα αλλά αυθεντικούς ανθρώπους που έχουν να διηγηθούν την ιστορία της Κρήτης, του νησιού της λευτεριάς και του ηρωϊσμού.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου