Αποκαθηλώσεις και αναστάσεις

 

 

του Μανόλη Μπουχαλάκη

Απεκατέστησε το ΚΚΕ πολιτικά και κομματικά το Ν. Ζαχαριάδη και πολιτικά τον Α. Βελουχιώτη, σύμφωνα με ρεπορτάζ του "Βήματος". Αμφότεροι έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο στον εμφύλιο ο πρώτος και στην αντίσταστη ο δεύτερος. Ο μεν Ζαχαριάδης ως γενικός γραμματέας του ΚΚΕ πέθανε το 1973 μόνος και πικραμένος στη Σιβηρία,  ενώ ο Βελουχιώτης αυτοκτόνησε κυνηγημένος από βασιλόφρονες και αριστερούς το 1945 στην Άρτα. 

Το κοινό στοιχείο των 2 αυτών προσωπικοτήτων του ΚΚΕ είναι οτι και οι 2 πέθαναν προδομένοι από το κόμμα τους και ντροπιασμένοι. Ο Ζαχαριάδης θεωρούσε βέβαιη τη νίκη του Δημοκρατικού Στρατού και ισχυριζόταν οτι ο ίδιος ο Στάλιν θα βοηθούσε τους συντρόφους του, αγνοώντας τις δραματικές εξελίξεις στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο και τις πραγματικές "σφαίρες επιρροής" των Μεγάλων Δυνάμεων. Το 1956 καθαιρείται από ηγέτης του Ελληνικού ΚΚ κυρίως διότι είχε αρχίσει η εκκαθάριση των "σταλινικών" ηγετών από τη νέα ηγεσία του Σοβιετικού ΚΚ μετά το θάνατο του Στάλιν.

Τα πιθανά διδάγματα που κάποιος μπορεί να πάρει από τις ιστορίες των Βελουχιώτη και Ζαχαριάδη είναι οτι σχεδόν πάντα στην ιστορία η πολιτική δεν έχει αναστολές στο να καρατομήσει ή να δοξάσει ανθρώπους ανάλογα με τις περιστάσεις. Πολλές φορές μάλιστα η δόξα ή η καταισχύνη αποδίδονται σε λάθος ανθρώπους.

Τα χρόνια εκείνα της κατοχής και του εμφύλιου ήταν σκοτεινά και πέτρινα. Ο κάθε ένας πολίτης υποψιαζόταν το διπλανό του και ο διχασμός της ελληνικής κοινωνίας είχε φτάσει στο απόγειό του. Οι εκτελέσεις, οι ξεριζωμοί, οι εξορίες και η φυγή στο εξωτερικό ήταν αναπόσπαστα κομμάτια της νεώτατης ιστορίας μας που δεν πρέπει να ξεχνάμε. 

 

Στη σημερινή εποχή μας, οι αποκαταστάσεις ανθρώπων έχουν συμβολική σημασία και πρακτικά δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν. Μόλις πρόσφατα η παπική εκκλησία αποκάλυψε οτι οι Ναϊτες Ιππότες ήταν αθώοι για τις κατηγορίες που τους είχαν προσάψει και οι οποίες συντέλεσαν στο θάνατο στην πυρά πολλών ιπποτών το 1312. Σημειωτέον οτι η αθωότητά τους είχε αποδειχτεί ήδη από το 1308 και το έγγραφο που το αποδείκνυε βρέθηκε το 2001!

Λάθη έγιναν, γίνονται και θα γίνουν. Είτε αποκαθηλώσουν όμως κάποιοι ιστορικά πρόσωπα είτε τα αποκαταστήσουν, η ουσία είναι να διδασκόμαστε από τις πράξεις, τις ενέργειες, τους σκοπούς και τα ιδανικά των ανθρώπων που έπαιξαν ρόλο στην ιστορία. Άν τα γεγονότα συνηγορούν συντριπτικά υπέρ της αιώνιας καταισχύνης, ας είναι η ζωή αυτού του ανθρώπου αλλά και οι ενέργειές του παράδειγμα προς αποφυγή. Άν όλα δείχνουν οτι συγκέντρωνε περισσότερες αρετές από ότι λάθη, αυτός ας αποκαθίσταται στην ιστορία και αυτού το παράδειγμα ας ακολουθείται.

 

Τέλος, ας μη βιαζόμαστε από μεμονωμένα γεγονότα να κρίνουμε την πορεία ενός ηγέτη αλλά ας κριθεί αυτός συνολικά στη ζωή του. Έτσι θα αποφευχθούν οι λάθος κρίσεις που οδήγησαν το μεν Ζαχαριάδη στη Σιβηρία σε ένα γκουλάγκ και το Βελουχιώτη νεκρό από μια χειροβομβίδα που ο ίδιος απασφάλισε για να δώσει τέλος στη ζωή του κυνηγημένος από ανθρώπους με τους οποίους λίγα χρόνια πριν συμπολεμούσε εναντίων των Γερμανών.